 |
| Μπουεναβεντούρα Ντουρρούτι (1886-1936) |
«Ξέρουμε καλά ότι καμιά κυβέρνηση στον κόσμο δεν θέλει να τσακίσει στ’ αλήθεια τον φασισμό, γιατί οι αστοί θα χρειάζεται να καταφεύγουν σε αυτόν κάθε φορά που θα τους γλιστράει η εξουσία από τα χέρια»
«Πάντοτε σε παραπήγματα ζούσαμε, θα αντέξουμε για λίγο ακόμα. Αλλά να ξέρετε ότι οι εργάτες δεν φοβόμαστε τα ερείπια, γιατί ξέρουμε επίσης και να χτίζουμε. Εμείς φτιάξαμε όλα τα μέγαρα, κι εδώ και στην Αμερική και παντού και θα τα ξαναφτιάξουμε ακόμα πιο όμορφα. Η αστική τάξη λοιπόν ας καταστρέψει τον κόσμο της, πριν αποχωρήσει οριστικά από το προσκήνιο της Ιστορίας. Εμείς κουβαλάμε έναν νέο κόσμο, εδώ, στις καρδιές μας. Κι ο κόσμος αυτός μεγαλώνει κάθε στιγμή. Μεγαλώνει και τώρα ακόμα που σας μιλάω»…*
Ο Μπουεναβεντούρα Ντουρρούτι, υπήρξε κορυφαίος Ισπανός Επαναστάτης και σίγουρα ένας από τους μεγαλύτερους του 20ου αιώνα. Γεννήθηκε το 1886 στη Λεόν κι από τα νεανικά του χρόνια επέδειξε δυναμική συνδικαλιστική δράση, συμμετέχοντας ενεργά στην απεργία των εργατών των σιδηροδρόμων του Βορρά. το 1917.
Λόγω της πλούσιας δράσης του ενάντια στη μοναρχία και υπέρ των δικαιωμάτων των εργατών, γνώρισε διώξεις, φυλακίσεις, εκτοπίσεις, ενώ για αρκετό διάστημα ζούσε στην παρανομία εντός και εκτός Ισπανίας. Κατά τη δεκαετία του 20 από τις γραμμές της αναρχοσυνδικαλιστικής Εθνικής Συνομοσπονδίας Εργασίας-C.N.T. , προσπάθησε να οργανώσει το αναρχικό κίνημα της Καταλωνίας και τους αγώνες του. Αξίζει να επισημανθεί πως στην Ισπανία, αλλά ιδιαίτερα στην Καταλωνία και τη Βαρκελώνη, είχαν μεγάλη απήχηση οι ιδέες του Ρώσου αναρχικού Μπακούνιν και ηC.N.T. eίχε τεράστια επιρροή στο εργατικό κίνημα.
Ο Ντουρούτι μαζί με τους επίσης αναρχικούς συντρόφους του Φρανσίσκο Ασκάσο και Γκαρσία Ολιβέρ , ίδρυσαν την ομάδα Los Solidaritos (οι Αλληλέγυοι), οι οποίοι προσπάθησαν δίχως επιτυχία, να δολοφονήσουν τον αυταρχικό βασιλιά της Ισπανίας Αλφόνσο ΙΓ΄ το 1924 στο Παρίσι.
Οφείλουμε να τονίσουμε πως στο ιστορικό πλαίσιο της Ισπανίας του Μεσοπολέμου, κυριαρχούσε η ακραία φτώχεια για τις εργατικές και αγροτικές μάζες, ενώ υπόβοσκε τεράστια οργή από την καταπίεση και την εκμετάλλευση αιώνων από τη μοναρχία, τους αριστοκράτες και τον κλήρο, οι οποίοι ζούσαν με προκλητικά πολυτελή τρόπο. Υπό τις συνθήκες ακραίας εξαθλίωσης και άγριας καταστολής για το λαό, οι επιλογές του Ντουρρούτι να απαντάει στη βία των κυρίαρχων τάξεων με βία, τον κατέστησαν γρήγορα διμοφιλή ως “τιμωρό” στισ τάξεις των καταπιεσμένων.
Κατά την επιβολή της δικτατορίας του του Πρίμο ντε Ριβέρα, ο Ντουρρούτι (μαζί με τον Ασκάσο) καταφεύγει στη Λατινική Αμερική και στην Αργεντινή, ώστε να γλυτώσει από το κύμα τρομοκρατίας που εξαπέλυσε ο δικτάτορας. Εκεί γνώρισε θερμότατη υποδοχή, με αποτέλεσμα να μπει στο στόχαστρο των διωκτικών αρχών. Όμως η φήμη του καταγράφηκε στη χώρα και η επαναστατική κληρονομιά θα απέφερε καρπούς λίγα χρόνια αργότερα, με χαρακτηρηστικότερο παράδειγμα τη δράση ένας ακόμα μεγάλου Επαναστάτη που άκουγε στο όνομα Ερνέστο Τσε Γκεβάρα.Οσο για τον Ντουρρούτι αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Αργεντινή και να περιπλανηθεί σε χώρες της Λατινικής Αμερικής: Χιλή, Ουρουγουάη και το Μεξικό. Σημειολογικά μπορούμε να επισημάνουμε πως παρόμοια περιπλάνηση με μοτοσυκλέτα επιχείρησε αργότερα κι ο Τσε, γεγονός που έπεξε καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση της συνείδησής του.
Στις αρχές της δεκαετίας του 20, ο Ισπανός Επαναστάτης εγκαθείσταται στο Παρίσι, όπου είχαν καταφύγει πολλοί αναρχικοί αγωνιστές. Εκεί άνοιξε βιβλιοπωλείο κι ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με τον διεθνούς φήμης Ουκρανό αναρχικό ηγέτη Νέστορα Μαχνό, ο οποίος κατάφυγε στη Γαλλία μετά την ανοιχτή ρήξη του με τo Επαναστατικό πλην μαρξιστικό, καθεστώς των Μπολσεβίκων. Το 1924 έλαβε χώρα η αποτυχημένη απόπειρα κατά του βασιλιά της Ισπανίας που αναφέραμε, με αποτέλεσμα την σύλληψη των Ντουρρούτι και Ασκάσο. Λίγο πριν την αποφυλάκισή τους, η Αργεντινή αξίωσε την έκδοσή τους προκειμένου να εκτελεστεί η ποινή της θανατικής καταδίκης που τους είχε επιβληθεί, όμως το τεράστιο και δυναμικό κίνημα συμπαράστασης που ξέσπασε στη Γαλλία αποσόβησε αυτό το ενδεχόμενο.
Καθώς οι γαλλικές αρχές έδωσαν διορία στους δύο αναρχικούς να εγκαταλείψουν τη χώρα, αντιμετώπισαν την αρνητική στάση αρκετών ευρωπαϊκών κρατών όπως το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο και συγκυριακά βρήκαν καταφύγιο για κάποιο διάστημα στη Γερμανία. Στη συνέχεια επέστρεψαν παράνομα στη Γαλλία, όπου ακολούθησε νέα σύλληψη και μετά την αποφυλάκιση κατάφυγαν εκ’ νέου στη Γερμανία κι αργότερα στο Βέλγιο που αυτή τη φορά τους χορήγησε άδεια παραμονής. Αξίζει να αναφερθεί πως στη συγκεκριμένη περίοδο, η μοναδική χώρα που τους πρόσφερε επίσημα άσυλο ήταν η Σοβιετική Ένωση, όμως ο Ντουρρούτι αρνήθηκε την προσφορά, πιθανά επηρρεασμένος από τις αρνητικές αντιλήψεις του Νέστορα Μάχνο για το επαναστατικό καθεστώς της χώρας.
Στα τέλη της δεκαετίας του 20 και συγκεκριμένα το 1927, ιδρύεται στην Ισπανία η Αναρχική Ομοσπονδία Ιβηρικής (F.A.I), με στόχο το συντονισμό και τη δράση όλων των αναρχικών ομάδων της χώρας. Τέσσερα χρόνια αργότερα συντελείται και η πτώση της Ισπανικής δικτατορίας, γεγονός που επέτρεψε στον Ντουρρούτι να επιστρέψει στην πατρίδα του. Παρά τη δημοκρατία όμως το κλίμα στη χώρα είναι έκρυθμο. Η ταξική πάλη είναι ιδιαίτερα οξυμένη με απεργίες σε διάφορα σημεία της χώρας, άγρια καταστολή και δολοφονίες απεργών, λοκ-άουτ από πλευράς εργοδοτών. Ο Ντουρρούτι παρότι παντρεμένος με την Γαλλίδα Εμιλιέν Μορέν, η οποία μάλιστα κυοφορούσε, δε θα μπορούσε να μείνει αδρανής. Άλλωστε η CNT γίνονταν όλο και ισχυρότερη, αυξάνοντας την επιρροή της και ο Ντουρρούτι μαζί με άλλους συντρόφους του της FAI, επιδείδονται σε ληστείες για ενίσχυση του εργατικού κινήματος. Οφείλουμε να επισημάνουμε πως αποτελεί γενική παραδοχή, ακόμα και πολιτικών του αντιπάλων, πως από τις ενέργειες αυτές ο Ντουρρούτι δεν κράτησε τίποτα για προσωπικό του όφελος και παρέδιδε τα πάντα στις οργανώσεις, ενώ ο ίδιος εξακολουθούσε να έχει λιτό βίο, γεγονός που ενίσχυσε το κύρος του στα μάτια των εργατών.
Στην Καταλωνία έχει ιδρυθεί το αριστερό Επαναστατικό POUM (κόμμα Μαρξιστικής ενοποίησης), που παρά την πολιτική επιρροή του, υπήρξε δυσανάλογα μικρό αριθμητικά, συγκριτικά με τις οργανώσεις των Αναρχικών. Μια αντικειμενική και αξιόπιστη οπτική για το POUM, αποδίδει ο διάσημος Βρετανός σκηνοθέτης Κεν Λόουτς στην ταινία του “Γη και Ελευθερία”, αλλά κι ο επίσης Βρετανός συγγραφέας Τζ. Όργουελ που πήρε μέρος στον Ισπανικό εμφύλιο από τις γραμμές της ένοπλης πολιτοφυλακής του POUM και καταγράφει τις εμπειρίες του στο βιβλίο “Φόρος τιμής στην Καταλωνία”. Έτσι το 1932 οι Αναρχικοί μαζί με το POUM, οργανώνουν εξέγερση σε όλη την Καταλωνία, η οποία όμως καταστέλεται, με αποτέλεσμα ο Ντουρρούτι μαζί με άλλους Αναρχικούς και Μαρξιστές αγωνιστές να εξοριστούν στην Ισπανική Γουινέα, δίχως καν τη διεξαφωγή δίκης , .
Κατά την επιστροφή του στην Ισπανία μετά την προηγούμενη εκτόπιση, το κλίμα στη χώρα είναι έντονα πολωμένο. Οι εξεγέρσεις είναι συχνές σε Μαδρίτη, Βαρκελώνη, Αστούριες. Στόχο των εξεγερμένων αποτελεί συχνά η καθολική εκκλησία, ως μισητό σύμβολο καταπίεσης από τα χρόνια ακόμα του Μεσαίωνα και της Ιεράς εξέτασης. Όμως οι περισσότερες εξεγέρσεις είναι ανοργάνωτες, με αποτέλεσμα την άγρια καταστολή τους και την εξαπόλυση τρομερών αντιποίνων. Ο ίδιος ο Ντουρρούτι βρίσκεται συχνά στο στόχαστρο των αρχών και συχνά συλλαμβάνεται δίχως κάποια συγκεκριμένη κατηγορία.
Επιπλέον, η άρχουσα τάξη αρχίζει να προετοιμάζει από το 1934 μια πιο οργανωμένη δύναμη καταστολής και διασφάλισης των συμφερόντων της. Μιλάμε φυσικά για το φασιστικού τύπου κόμμα των φαλαγγιτών, του οποίου αργότερα θα αναδειχτεί ως αδιαφιλονίκητος ηγέτης ο στρατηγός Φράνκο. Το κόμμα χρηματοδοτείται και επανδρώνεται από την παραδοσιακή αριστοκρατία και από νεόκοπους αστούς.
Οι εκλογές των αρχών του 1936 φέρνουν στην εξουσία το Λαϊκό Μέτωπο, το οποίο αποτελείται από διάφορους σχηματισμούς Σοσιαλιστών και Ρεμπουμπλικάνων. Όμως ήδη η Ισπανική άρχουσα τάξη έχει κάνει την επιλογή πως δε θα επιτρέψει να θιγούν τα συμφέροντά της, ούτε θα δώσει την ευκαιρία σταθεροποίησης στη νεόκοπη δημοκρατία. Είχε έρθει η ώρα να αναλάβει δράση το στρατιωτικό της σκέλος , που φυσικά αποτελείται από τους φασίστες φαλαγγίτες. Έτσι, οι τελευταίοι αναλαμβάνουν δράση στις 11 Ιούλη του 1936 με κατάληψη του ραδιοφωνικού σταθμού της Βαλένθια απ’ τον οποίο εκδίδουν και ανακοίνωση, καλώντας και τον στρατό να συμπαραταχθεί μαζί τους. Στην πραγματικότητα πρόκειται για την πρώτη πράξη του τριετούς εμφύλιου πολέμου, που ξεπέρασε τα όρια της χώρας, αποτελώντας και τον προάγγελο του Β’ Παγκόσμιου Πόλεμου. Τους φαλαγγίτες εντός Ισπανίας υποστηρίζουν ανοιχτά η Αριστοκρατία, οι μεγαλοαστοί, οι μεγαλογαιοκτήμονες και φυσικά η Καθολική εκκλησία. Συνάμα, δέχτηκαν την ανοιχτή συνδρομή της φασιστικής Ιταλίας του Μουσολίνι και της ναζιστικής Γερμανίας του Χίτλερ, οι οποίοι τους προμήθευαν δίχως φειδώ με πολεμοφόδια, ανθρώπινο δυναμικό και συμμετοχή σε επιχειρήσεις, όπως ο βομβαρδισμός της Γκουέρνικα (Γκερνίκα) απ’ τα γερμανικά βομβαρδιστικά.
Το δημοκρατικό στρατόπεδο αποτελείται από σοσιαλιστές, δημοκράτες, αναρχικούς, αριστερούς κ.λ.π. Η έλλειψη συνοχής και τα διαφορετικά στρατηγικά σχέδια θα έχουν τελικά τραγικές συνέπειες. Ως εξωτερική βοήθεια θα σχηματιστούν οι περίφημες Διεθνείς Ταξιαρχίες από εθελοντές που συνέτρεξαν απ’ όλο τον κόσμο για να υπερασπιστούν την Ισπανική δημοκρατία. Ωστόσο, σε επίπεδο υλικού και εφοδίων μονάχα η Σοβιετική Ένωση θα στέλνει κάποια κι αυτά επιλεκτικά για να μη φτάνουν στα χέρια των Αναρχικών ή αριστερών που δεν ήταν πιστοί στη Μόσχα. Το γεγονός θα έχει αποτέλεσμα την απότομη διεύρυνση της πολιτικής επιροής του Κ.Κ.Ι, το οποίο ήταν σχεδόν ανύπαρκτο πριν τον εμφύλιο, ενώ κατά τη διάρκειά του θα διαδραματίσει ρόλο τουλάχιστον αμφιλεγόμενο.
Στη Βαρκελώνη όπου το εργατικό κίνημα ήταν δυνατό και με την πλειοψηφία να συσπειρώνεται γύρω απ’ τους αναρχικούς, το στρατιωτικό πραξικόπημα ξέσπασε στις 19 Ιούλη, όμως συνετρίβη εν τη γεννέση του. Ο Ντουρρούτι έλαβε μέρος στις μάχες αν και μόλις είχε εγχειριστεί, ωστόσο έχασε στη μάχη τον αγαπημένο του σύντροφο Ασκάσο. Δε συμβαίνει όμως το ίδιο και σε άλλες περιοχές της Ισπανίας. Ακόμα χειρότερα, σε ένα πραξικόπημα που αρχικά φαίνονταν πως θα αντιμετωπιστεί εύκολα, λόγω της ολιγωρίας της κεντρικής κυβέρνησης, ο Φράνκο κατόρθωσε να περάσει στρατεύματα από το Ισπανικό Μαρόκο στην Ισπανία.
Ο Ντουρούτι μαζί με τους επίσης αναρχικούς συντρόφους του Φρανσίσκο Ασκάσο και Γκαρσία Ολιβέρ , ίδρυσαν την ομάδα Los Solidaritos (οι Αλληλέγυοι), οι οποίοι προσπάθησαν δίχως επιτυχία, να δολοφονήσουν τον αυταρχικό βασιλιά της Ισπανίας Αλφόνσο ΙΓ΄ το 1924 στο Παρίσι.
Οφείλουμε να τονίσουμε πως στο ιστορικό πλαίσιο της Ισπανίας του Μεσοπολέμου, κυριαρχούσε η ακραία φτώχεια για τις εργατικές και αγροτικές μάζες, ενώ υπόβοσκε τεράστια οργή από την καταπίεση και την εκμετάλλευση αιώνων από τη μοναρχία, τους αριστοκράτες και τον κλήρο, οι οποίοι ζούσαν με προκλητικά πολυτελή τρόπο. Υπό τις συνθήκες ακραίας εξαθλίωσης και άγριας καταστολής για το λαό, οι επιλογές του Ντουρρούτι να απαντάει στη βία των κυρίαρχων τάξεων με βία, τον κατέστησαν γρήγορα διμοφιλή ως “τιμωρό” στισ τάξεις των καταπιεσμένων.
ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΑΜΕΡΙΚΗ
Κατά την επιβολή της δικτατορίας του του Πρίμο ντε Ριβέρα, ο Ντουρρούτι (μαζί με τον Ασκάσο) καταφεύγει στη Λατινική Αμερική και στην Αργεντινή, ώστε να γλυτώσει από το κύμα τρομοκρατίας που εξαπέλυσε ο δικτάτορας. Εκεί γνώρισε θερμότατη υποδοχή, με αποτέλεσμα να μπει στο στόχαστρο των διωκτικών αρχών. Όμως η φήμη του καταγράφηκε στη χώρα και η επαναστατική κληρονομιά θα απέφερε καρπούς λίγα χρόνια αργότερα, με χαρακτηρηστικότερο παράδειγμα τη δράση ένας ακόμα μεγάλου Επαναστάτη που άκουγε στο όνομα Ερνέστο Τσε Γκεβάρα.Οσο για τον Ντουρρούτι αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Αργεντινή και να περιπλανηθεί σε χώρες της Λατινικής Αμερικής: Χιλή, Ουρουγουάη και το Μεξικό. Σημειολογικά μπορούμε να επισημάνουμε πως παρόμοια περιπλάνηση με μοτοσυκλέτα επιχείρησε αργότερα κι ο Τσε, γεγονός που έπεξε καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση της συνείδησής του.
ΠΑΡΙΣΙ
Στις αρχές της δεκαετίας του 20, ο Ισπανός Επαναστάτης εγκαθείσταται στο Παρίσι, όπου είχαν καταφύγει πολλοί αναρχικοί αγωνιστές. Εκεί άνοιξε βιβλιοπωλείο κι ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με τον διεθνούς φήμης Ουκρανό αναρχικό ηγέτη Νέστορα Μαχνό, ο οποίος κατάφυγε στη Γαλλία μετά την ανοιχτή ρήξη του με τo Επαναστατικό πλην μαρξιστικό, καθεστώς των Μπολσεβίκων. Το 1924 έλαβε χώρα η αποτυχημένη απόπειρα κατά του βασιλιά της Ισπανίας που αναφέραμε, με αποτέλεσμα την σύλληψη των Ντουρρούτι και Ασκάσο. Λίγο πριν την αποφυλάκισή τους, η Αργεντινή αξίωσε την έκδοσή τους προκειμένου να εκτελεστεί η ποινή της θανατικής καταδίκης που τους είχε επιβληθεί, όμως το τεράστιο και δυναμικό κίνημα συμπαράστασης που ξέσπασε στη Γαλλία αποσόβησε αυτό το ενδεχόμενο.
Η ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΗ
Καθώς οι γαλλικές αρχές έδωσαν διορία στους δύο αναρχικούς να εγκαταλείψουν τη χώρα, αντιμετώπισαν την αρνητική στάση αρκετών ευρωπαϊκών κρατών όπως το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο και συγκυριακά βρήκαν καταφύγιο για κάποιο διάστημα στη Γερμανία. Στη συνέχεια επέστρεψαν παράνομα στη Γαλλία, όπου ακολούθησε νέα σύλληψη και μετά την αποφυλάκιση κατάφυγαν εκ’ νέου στη Γερμανία κι αργότερα στο Βέλγιο που αυτή τη φορά τους χορήγησε άδεια παραμονής. Αξίζει να αναφερθεί πως στη συγκεκριμένη περίοδο, η μοναδική χώρα που τους πρόσφερε επίσημα άσυλο ήταν η Σοβιετική Ένωση, όμως ο Ντουρρούτι αρνήθηκε την προσφορά, πιθανά επηρρεασμένος από τις αρνητικές αντιλήψεις του Νέστορα Μάχνο για το επαναστατικό καθεστώς της χώρας.
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ
Στα τέλη της δεκαετίας του 20 και συγκεκριμένα το 1927, ιδρύεται στην Ισπανία η Αναρχική Ομοσπονδία Ιβηρικής (F.A.I), με στόχο το συντονισμό και τη δράση όλων των αναρχικών ομάδων της χώρας. Τέσσερα χρόνια αργότερα συντελείται και η πτώση της Ισπανικής δικτατορίας, γεγονός που επέτρεψε στον Ντουρρούτι να επιστρέψει στην πατρίδα του. Παρά τη δημοκρατία όμως το κλίμα στη χώρα είναι έκρυθμο. Η ταξική πάλη είναι ιδιαίτερα οξυμένη με απεργίες σε διάφορα σημεία της χώρας, άγρια καταστολή και δολοφονίες απεργών, λοκ-άουτ από πλευράς εργοδοτών. Ο Ντουρρούτι παρότι παντρεμένος με την Γαλλίδα Εμιλιέν Μορέν, η οποία μάλιστα κυοφορούσε, δε θα μπορούσε να μείνει αδρανής. Άλλωστε η CNT γίνονταν όλο και ισχυρότερη, αυξάνοντας την επιρροή της και ο Ντουρρούτι μαζί με άλλους συντρόφους του της FAI, επιδείδονται σε ληστείες για ενίσχυση του εργατικού κινήματος. Οφείλουμε να επισημάνουμε πως αποτελεί γενική παραδοχή, ακόμα και πολιτικών του αντιπάλων, πως από τις ενέργειες αυτές ο Ντουρρούτι δεν κράτησε τίποτα για προσωπικό του όφελος και παρέδιδε τα πάντα στις οργανώσεις, ενώ ο ίδιος εξακολουθούσε να έχει λιτό βίο, γεγονός που ενίσχυσε το κύρος του στα μάτια των εργατών.
Η ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 30
Στην Καταλωνία έχει ιδρυθεί το αριστερό Επαναστατικό POUM (κόμμα Μαρξιστικής ενοποίησης), που παρά την πολιτική επιρροή του, υπήρξε δυσανάλογα μικρό αριθμητικά, συγκριτικά με τις οργανώσεις των Αναρχικών. Μια αντικειμενική και αξιόπιστη οπτική για το POUM, αποδίδει ο διάσημος Βρετανός σκηνοθέτης Κεν Λόουτς στην ταινία του “Γη και Ελευθερία”, αλλά κι ο επίσης Βρετανός συγγραφέας Τζ. Όργουελ που πήρε μέρος στον Ισπανικό εμφύλιο από τις γραμμές της ένοπλης πολιτοφυλακής του POUM και καταγράφει τις εμπειρίες του στο βιβλίο “Φόρος τιμής στην Καταλωνία”. Έτσι το 1932 οι Αναρχικοί μαζί με το POUM, οργανώνουν εξέγερση σε όλη την Καταλωνία, η οποία όμως καταστέλεται, με αποτέλεσμα ο Ντουρρούτι μαζί με άλλους Αναρχικούς και Μαρξιστές αγωνιστές να εξοριστούν στην Ισπανική Γουινέα, δίχως καν τη διεξαφωγή δίκης , .
Κατά την επιστροφή του στην Ισπανία μετά την προηγούμενη εκτόπιση, το κλίμα στη χώρα είναι έντονα πολωμένο. Οι εξεγέρσεις είναι συχνές σε Μαδρίτη, Βαρκελώνη, Αστούριες. Στόχο των εξεγερμένων αποτελεί συχνά η καθολική εκκλησία, ως μισητό σύμβολο καταπίεσης από τα χρόνια ακόμα του Μεσαίωνα και της Ιεράς εξέτασης. Όμως οι περισσότερες εξεγέρσεις είναι ανοργάνωτες, με αποτέλεσμα την άγρια καταστολή τους και την εξαπόλυση τρομερών αντιποίνων. Ο ίδιος ο Ντουρρούτι βρίσκεται συχνά στο στόχαστρο των αρχών και συχνά συλλαμβάνεται δίχως κάποια συγκεκριμένη κατηγορία.
Επιπλέον, η άρχουσα τάξη αρχίζει να προετοιμάζει από το 1934 μια πιο οργανωμένη δύναμη καταστολής και διασφάλισης των συμφερόντων της. Μιλάμε φυσικά για το φασιστικού τύπου κόμμα των φαλαγγιτών, του οποίου αργότερα θα αναδειχτεί ως αδιαφιλονίκητος ηγέτης ο στρατηγός Φράνκο. Το κόμμα χρηματοδοτείται και επανδρώνεται από την παραδοσιακή αριστοκρατία και από νεόκοπους αστούς.
Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΠΙΕΣΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΦΑΣΙΣΤΙΚΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ
Οι εκλογές των αρχών του 1936 φέρνουν στην εξουσία το Λαϊκό Μέτωπο, το οποίο αποτελείται από διάφορους σχηματισμούς Σοσιαλιστών και Ρεμπουμπλικάνων. Όμως ήδη η Ισπανική άρχουσα τάξη έχει κάνει την επιλογή πως δε θα επιτρέψει να θιγούν τα συμφέροντά της, ούτε θα δώσει την ευκαιρία σταθεροποίησης στη νεόκοπη δημοκρατία. Είχε έρθει η ώρα να αναλάβει δράση το στρατιωτικό της σκέλος , που φυσικά αποτελείται από τους φασίστες φαλαγγίτες. Έτσι, οι τελευταίοι αναλαμβάνουν δράση στις 11 Ιούλη του 1936 με κατάληψη του ραδιοφωνικού σταθμού της Βαλένθια απ’ τον οποίο εκδίδουν και ανακοίνωση, καλώντας και τον στρατό να συμπαραταχθεί μαζί τους. Στην πραγματικότητα πρόκειται για την πρώτη πράξη του τριετούς εμφύλιου πολέμου, που ξεπέρασε τα όρια της χώρας, αποτελώντας και τον προάγγελο του Β’ Παγκόσμιου Πόλεμου. Τους φαλαγγίτες εντός Ισπανίας υποστηρίζουν ανοιχτά η Αριστοκρατία, οι μεγαλοαστοί, οι μεγαλογαιοκτήμονες και φυσικά η Καθολική εκκλησία. Συνάμα, δέχτηκαν την ανοιχτή συνδρομή της φασιστικής Ιταλίας του Μουσολίνι και της ναζιστικής Γερμανίας του Χίτλερ, οι οποίοι τους προμήθευαν δίχως φειδώ με πολεμοφόδια, ανθρώπινο δυναμικό και συμμετοχή σε επιχειρήσεις, όπως ο βομβαρδισμός της Γκουέρνικα (Γκερνίκα) απ’ τα γερμανικά βομβαρδιστικά.
Το δημοκρατικό στρατόπεδο αποτελείται από σοσιαλιστές, δημοκράτες, αναρχικούς, αριστερούς κ.λ.π. Η έλλειψη συνοχής και τα διαφορετικά στρατηγικά σχέδια θα έχουν τελικά τραγικές συνέπειες. Ως εξωτερική βοήθεια θα σχηματιστούν οι περίφημες Διεθνείς Ταξιαρχίες από εθελοντές που συνέτρεξαν απ’ όλο τον κόσμο για να υπερασπιστούν την Ισπανική δημοκρατία. Ωστόσο, σε επίπεδο υλικού και εφοδίων μονάχα η Σοβιετική Ένωση θα στέλνει κάποια κι αυτά επιλεκτικά για να μη φτάνουν στα χέρια των Αναρχικών ή αριστερών που δεν ήταν πιστοί στη Μόσχα. Το γεγονός θα έχει αποτέλεσμα την απότομη διεύρυνση της πολιτικής επιροής του Κ.Κ.Ι, το οποίο ήταν σχεδόν ανύπαρκτο πριν τον εμφύλιο, ενώ κατά τη διάρκειά του θα διαδραματίσει ρόλο τουλάχιστον αμφιλεγόμενο.
Στη Βαρκελώνη όπου το εργατικό κίνημα ήταν δυνατό και με την πλειοψηφία να συσπειρώνεται γύρω απ’ τους αναρχικούς, το στρατιωτικό πραξικόπημα ξέσπασε στις 19 Ιούλη, όμως συνετρίβη εν τη γεννέση του. Ο Ντουρρούτι έλαβε μέρος στις μάχες αν και μόλις είχε εγχειριστεί, ωστόσο έχασε στη μάχη τον αγαπημένο του σύντροφο Ασκάσο. Δε συμβαίνει όμως το ίδιο και σε άλλες περιοχές της Ισπανίας. Ακόμα χειρότερα, σε ένα πραξικόπημα που αρχικά φαίνονταν πως θα αντιμετωπιστεί εύκολα, λόγω της ολιγωρίας της κεντρικής κυβέρνησης, ο Φράνκο κατόρθωσε να περάσει στρατεύματα από το Ισπανικό Μαρόκο στην Ισπανία.
Η ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΠΟΕΝΑΒΕΝΤΟΥΡΑ ΝΤΟΥΡΡΟΥΤΙ ΣΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ
Ο Ντουρρούτι συγκρότησε την περίφημη ταξιαρχία που πήρε το όνομά του κι έφυγε για το μέτωπο της Αραγωνίας. Εκεί απελευθέρωσε την επαρχία από τη φασιστική απειλή και διέσωσε τις αγροτικές κολεκτίβες και στη συνέχεια κατέλαβε τη Σαραγόσα.
Η ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ ΤΗΣ ΜΑΔΡΙΤΗΣ
Στον αντίποδα, ο Φράνκο άρχισε να πολιορκεί την πόλη στις αρχές Νοέμβρη με τέσσερις φάλαγγες επαγγελματιών στρατιωτών, επανδρωμένες από άντρες της Λεγεώνας των Ξένων και Μαυριτανούς στρατιώτες. Επιπλέον, είχε την αρωγή των Γερμανικών και Ιταλικών βομβαρδιστικών και τα ναζιστικά στρατεύματα της Λεγεώνας Κόνδωρ. Τέλος, εντός της πόλης υπήρχε η γνωστή “Πέμπτη Φάλαγγα”, αποτελούμενη από φασίστες που έκαναν δολιοφθορές και χτυπούσαν από τα νότα τους ηρωικούς υπερασπιστές (από αυτό έχει προκύψει κι ο συχνά χρησιμοποιούμενος στην πολιτική, όρος “Πεμπτοφαλαγγίτης”, που αφορά τον εσωτερικό και προβοκατόρικο “εχθρό”).
Ο Ντουρρούτι διαβλέπωντας τον κίνδυνο της πτώσης της Μαδρίτης, άφησε το μέτωπο της Αραγωνίας και με ένα μέρος της ταξιαρχίας του, έσπευσε για την υπεράσπιση της πρωτεύουσας. Η άφιξή του σκόρπισε ενθουσιασμό κι αναπτέρωσε το ηθικό των αμυνόμενων, αποτρέπωντας έτσι την εύκολη κατάληψη της πόλης.
Ωστόσο, στις 20 Νοέμβρη συνέβη το αναπάντεχο! Κάτω από αδιευκρίνηστες συνθήκες, ο Ντουρρούτι χτυπήθηκε θανάσιμα! Οι εκδοχές για τις συνθήκες διαφορετικές και αντικρουόμενες. Κάποιοι καταμαρτυρούν αυτοτραυματισμό, άλλοι το αποδίδουν σε δολοφονία από εσωτερικούς πολιτικούς αντιπάλους που δεν ήθελαν να ανέβει το κύρος των αναρχικών κι άλλοι σε αδέσποτη σφαίρα. Όποια κι αν είναι η αλήθεια, το αποτέλεσμα για το ηθικό των αναρχικών, αλλά και γενικότερα των αμυνόμενων υπήρξε ολέθριο και μη αναστρέψιμο.
Η σορός του αναρχικού ηγέτη μεταφέρθηκε στη Βαρκελώνη, όπου δεκάδες χιλιάδες κόσμου τον συνόδευσαν από το κτίριο της CNT στο νεκροταφείο. Η πόλη είχε χάσει τον ήρωά της.
Αντί επιλόγου, πρέπει να διασαφηνίσουμε πως σε αντίθεση με άλλους αναρχικούς ηγέτες όπως για παράδειγμα ο Γκ. Ολιβέρ και η Φ. Μοντσένυ, που παραβιάζωντας τις βασικότερες αρχές της ιδεολογίας τους έγιναν υπουργοί της τοπικής κυβέρνησης της Καταλωνίας, ο Ντουρρούτι επέλεξε το πεδίο της πρώτης γραμμής μετώπου. Δήλωνε πάντα αναρχικός, όμως η ευφυία κι η εμπειρία του, γρήγορα τον δίδαξαν τη σημασία της πειθαρχίας ώστε να είναι αποτελεσματική η ταξιαρχία που ηγούνταν, έστω κι αν ιδανικά προτιμούσε αυτή να εκδηλώνεται ως αυτοπειθαρχεία.
Ο Ντουρρούτι είχε πει κάποτε για τον εαυτό του στην Έμμα Γκόλντμαν
«Ημουνα αναρχικός σε όλη μου την ζωή. Ελπίζω ότι είμαι και τώρα.
Θα το θεωρούσα πράγματι πολύ θλιβερό να γινόμουνα στρατηγός και να εξουσιάζω ανθρώπους με στρατιωτική πυγμή…
Πιστεύω όπως πάντα στην ελευθέρια που στηρίζεται στην αίσθηση ευθύνης. Θεωρώ την πειθαρχία απαραίτητη αλλά θα πρέπει να είναι αυτοπειθαρχία, εμπνεόμενη από ένα κοινό σκοπό και ένα ισχυρό αίσθημα συντροφικότητας» *
Τέλος, επισημαίνουμε πως με τη δράση του συγκαταλέγεται αυτοδίκαια μεταξύ των κορυφαίων Επαναστατών του 20ου αιώνα, που οραματίζονταν έναν κόσμο που δε θα υπάρχει εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.
ΠΗΓΕΣ
1.Φόρος τιμής στην Καταλωνία/Τζ. Όργουελ,/εκδ. Ελεύθερος Τύπος
2.Το σύντομο καλοκαίρι της Αναρχίας/ Χ. Εντσεσμέργκερ/εκδ. Οδυσσέας
3.Η Ισπανική Επανάσταση του 1936. Ένας κριτικός απολογισμός/Μάρραιη Μπούτσκιν/εκδ. Ελεύθερος Τύπος
*Προσθήκη blogger.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου