Oταν οι Ελληνες πρόσφυγες έβρισκαν καταφύγιο στη Συρία

του Τάκη Κατσιμάρδου 

Φωτογραφικό ντοκουμέντο με Ελληνες πρόσφυγες στο Χαλέπι να περιμένουν στην ουρά για συσσίτιο του Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού.

Καθώς τα κύματα των προσφύγων από τη Συρία προς τη χώρα μας συνεχίζονται, έχει ενδιαφέρον να ανατρέξουμε σε μερικές σχετικές ιστορικές σελίδες. Με πρωταγωνιστές, όμως, Ελληνες.

Προς τη Συρία και από τη Συρία. Τουλάχιστον τέσσερις φορές σημειώνεται στα χρονικά το φαινόμενο, έχοντας μαζικό χαρακτήρα:
Το 1923 μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή στο πλαίσιο της υποχρεωτικής ανταλλαγής πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Το 1939 όταν η περιοχή της Αλεξανδρέττας, μέρος της Μεγάλης Συρίας, προσαρτήθηκε στις επαρχίες της Τουρκίας.
Το 1860 όταν ξεκίνησαν σφαγές και διώξεις χριστιανών στη Β. Αφρική.
Το 1882 στη διάρκεια της αιγυπτιακής επανάστασης.

Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες Ελληνες πρόσφυγες βρέθηκαν στη Συρία και Ελληνες πρόσφυγες ήρθαν από την ευρύτερη περιοχή στην Ελλάδα διαφέρουν ριζικά μεταξύ τους. Κοινός, όμως, παρονομαστής ήταν ο πόλεμος και ο φόβος για τη ζωή τους. Αλλά και η ομοιότητα των προσφυγικών τραγωδιών ανεξαρτήτως εποχών, προέλευσης και προορισμού των θυμάτων.

Από το 1922
Η πιο μαζική περίπτωση Ελλήνων προσφύγων, που αναζητούν άσυλο στη Συρία, καταγράφεται αμέσως μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Μερικές χιλιάδες, από τις εκατοντάδες χιλιάδες Ελληνες που ξεριζώνονται από τη Μικρασία το δεύτερο εξάμηνο του 1922 και τις αρχές του 1923 και ενώ συνεχίζονται στη Λοζάνη οι διαπραγματεύσεις για την ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών, καταφεύγουν στη Συρία.

Η οθωμανοκρατούμενη περιοχή της φυσικής Συρίας (περιλάμβανε, εκτός από τη σημερινή, δηλ. τη γεωγραφική Συρία, τον Λίβανο, την Παλαιστίνη και την Υπεριορδονία) είχε καταληφθεί ως εχθρικό έδαφος, ενώ διαρκούσε ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος από αγγλογαλλικά στρατεύματα (ο σουλτάνος της Κωνσταντινούπολης είχε ταχθεί με την πλευρά των Κεντρικών Δυνάμεων).

Ξεριζωμένοι από την Αλεξανδρέττα καταφεύγουν στην -υπό γαλλική κατοχή- Συρία, διωγμένοι από τους Τούρκους.

Μετά τη λήξη του πολέμου οι Γάλλοι, προλαβαίνοντας και καταστέλλοντας με στρατιωτικά μέσα την «αραβική αφύπνιση», έγιναν κύριοι της Δαμασκού, αντικαθιστώντας τους Αγγλους (είχαν αποχωρήσει λίγο νωρίτερα ύστερα από γαλλοαγγλική διανομή εδαφών περιοριζόμενοι σε Παλαιστίνη και Υπεριορδανία). Με τη συμφωνία του Σαν Ρέμο (1920) νομιμοποιείται η γαλλική στρατιωτική παρουσία σε Συρία - Λίβανο στο όνομα της Κοινωνίας των Εθνών. Τυπικά, για την προστασία των μειονοτήτων και μέχρι να ανεξαρτητοποιηθεί η περιοχή. Ουσιαστικά η «εντολή» σήμανε μετατροπή σε γαλλική αποικία. Εκεί καταφεύγουν για προστασία χιλιάδες Ελληνες. Είναι ένας ενδιάμεσος σταθμός για μετάβαση σε ελληνικά εδάφη ή αλλού.

Μια περιγραφή της κατάστασης παραθέτει ο Βρετανός δημοσιογράφος και συγγραφέας Χάρολντ Σπένσερ, ο οποίος αυτή την περίοδο βρίσκεται στην Ελλάδα και αρθρογραφεί για την προσφυγική τραγωδία. Γράφει αρχές Μαρτίου του 1923: «Η κατάστασις εχειροτέρευσεν, ιδίως λόγω της πολιτικής της Γαλλικής Κυβερνήσεως... Μέγας αριθμός προσφύγων της Μικράς Ασίας επί των πλοίων εις τους Γαλλικούς λιμένας της Συρίας, οι δε Γάλλοι ουχί μόνον αρνούνται να επιτρέψουν εις αυτούς να παραμείνουν τουλάχιστον εις Συρίαν, αλλά αρνούνται και να τους δώσουν τροφήν... Ο εκεί Ελλην πρόξενος ζητεί εσπευσμένως χρήματα διά να σώση τους πληθυσμούς αυτούς εκ πείνης θανάτου, παρίσταται δε ανάγκη να μεταφερθούν και οι πρόσφυγες ούτοι της Συρίας εις την Ελλάδα εφ' όσον οι Γάλλοι τους εκδιώκουν...» (εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ 3/3/1923).

Για τους Γάλλους αυτή την περίοδο το τελευταίο που ενδιαφέρει είναι η ανθρώπινη ζωή και η προστασία των μειονοτήτων. Δεν θα διστάσουν, άλλωστε, δύο χρόνια αργότερα να βομβαρδίσουν την ίδια τη Δαμασκό, όταν ξέσπασε αραβική επανάσταση (Μεγάλη Επανάσταση του 1925 στη συριακή ιστορία).

Η στάση της Γαλλίας στιγματίζεται ως «απάνθρωπος», ενώ γίνονται εκκλήσεις προς Αμερικανούς και Βρετανούς για βοήθεια. Οι πρώτοι ανταποκρίνονται στο πλαίσιο της ευρύτερης βοήθειας προς τους Ελληνες πρόσφυγες. Αμερικανικές πηγές (Ερυθρός Σταυρός) κάνουν λόγο για διάθεση ενός συνολικού ποσού 30 εκ. δολαρίων, από τα οποία τα 2-3 διατίθενται για τους πρόσφυγες στη Συρία μέχρι τον Αύγουστο του 1923.

Χριστιανοί πρόσφυγες από την περιοχή του Λιβάνου διασκορπίζονται στη Συρία, την Ελλάδα και αλλού κατά τις συγκρούσεις του 1860.

Είναι δυσδιάκριτο ποια ακριβώς είναι η συνέχεια του δράματος των 15.000 -ίσως και παραπάνω- προσφύγων στη Συρία. Ελάχιστες πληροφορίες είναι διαθέσιμες. Πολλοί απ' αυτούς μεταφέρθηκαν στην Ελλάδα και άλλοι κατέφυγαν αλλού. Πάντως, προς το τέλος Ιουνίου του 1923 μερικές χιλιάδες βρίσκονταν ακόμη στην περιοχή, προσμένοντας τη μεταφορά τους (πηγές της ελληνικής κυβέρνησης εκείνη τη χρονική περίοδο κάνουν λόγο για 2.000-3.000 μόνο στη Βηρυτό). Αυτοί είχαν μεταφερθεί εκεί από τις συριακές ακτές με ελληνικά μέσα, ύστερα από απαίτηση των Γάλλων της Συρίας.

Αρκετοί απ' αυτούς, πάντως, παρέμειναν στη Συρία, όπου προφανώς το κλίμα δεν ήταν εχθρικό τότε. Ούτε λίγο αργότερα με την έκρηξη της επανάστασης, όταν οι συνθήκες έγιναν πολεμικές και οι συγκρούσεις πήραν επιπλέον και θρησκευτικό χαρακτήρα.

Για την ιστορία ας σημειωθεί ότι στη Δαμασκό προϋπήρχε από το 1917 σύλλογος Ελλήνων, αλλά τότε δημιουργείται ο πρώτος πυρήνας της κατοπινής ελληνικής χριστιανικής κοινότητας. Επειτα την πρωτεύουσα θα ακολουθήσει αμέσως μετά δημιουργία κοινότητας στο Χαλέπι. Αυτή θα εξελιχθεί στη μεγαλύτερη της Συρίας , ενώ θα «τροφοδοτεί» με μέλη και την ελληνική κοινότητα της Βηρυτού.

ΣΤΟ ΧΑΛΕΠΙ
Πείνα και εξαθλίωση για 12.000 Μικρασιάτες

Με αφορμή την πρόσφατη απεργία πείνας Σύρων προσφύγων στην πλατεία Συντάγματος, ο δημοσιογράφος Νταμιάν Μακόν Ουλάντ (ανταποκριτής της εφημερίδας «Irish Times» στην Αθήνα) δημοσιοποίησε από την ιστοσελίδα του (https://damomac.wordpress.com ) ένα φωτογραφικό ντοκουμέντο που δείχνει Ελληνες «Πρόσφυγες στο Χαλέπι», όπως αναγράφεται στην κορυφή της εικόνας. Οπως γράφει ο Ουλάντ ένας Σύρος πρόσφυγας- απεργός πείνας του υπέδειξε ότι στην ίδια θέση που βρίσκεται αυτός σήμερα, βρέθηκαν άλλοτε Ελληνες στη Συρία. Ο δημοσιογράφος ερεύνησε το θέμα, εντόπισε σχετική φωτογραφία στο αρχείο της αμερικανικής Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου και τη δημοσίευσε με το ακόλουθο κείμενο: «Η φωτογραφία δεν έχει ημερομηνία, έχει τίτλο ''Ελληνες πρόσφυγες στο Χαλέπι'', και δείχνει μια ομάδα ανθρώπων με κουρελιασμένα ρούχα, ανάμεσά τους μικρά αγόρια, που περιμένουν να φάνε. Σε πρώτο πλάνο, μια γυναίκα, με ένα τενεκεδάκι στα πόδια της, στέκεται δίπλα σε ένα πρότυπο ''μαγειρείο''. Κάτω από τη φωτογραφία ως λεζάντα γράφει: ''Δόθηκε φαγητό σε 12.000 Ελληνες από τους Αμερικανούς''.

«Τραγική και αβέβαιη κατάσταση»
Σύμφωνα με τα στοιχεία για την υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, όπως συμφωνήθηκε με τη συνθήκη της Λοζάνης το 1923, περίπου 17.000 Ελληνες από τη Μικρά Ασία βρέθηκαν πρόσφυγες σε διάφορες πόλεις της Συρίας. Τόσο σοβαρή ήταν η κατάσταση που τον Αύγουστο του 1923 ο υπεύθυνος των Ελλήνων προσφύγων στο Χαλέπι έστειλε τηλεγράφημα στο υπουργείο Εξωτερικών της Αθήνας ζητώντας να αποτρέψει άλλους Ελληνες να φτάσουν στην πόλη, γιατί ''ήταν αδύνατο να δεχτούν άλλους πρόσφυγες''. Η γενικότερη κατάσταση για τους Ελληνες πρόσφυγες το καλοκαίρι του 1923 περιγράφεται ως ''τραγική και αβέβαιη'', όπως σήμερα των Σύρων προσφύγων...». Ας προστεθεί ότι η φωτογραφία χρονικά ανήκει, κατά πάσα πιθανότητα, στις μέρες του Μαΐου-Ιουνίου 1923.

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΑΡΤΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ ΤΟ 1939
Ελληνοαρμενικά καραβάνια από την Αλεξανδρέττα

Ενα δεύτερο κύμα Ελλήνων προσφύγων στη Συρία σημειώνεται με την προσάρτηση της Αλεξανδρέττας στην Τουρκία.

Η επαρχία (σαντζάκι) της Αλεξανδρέττας (κοντά στην αρχαία Αλεξάνδρεια, που ιδρύθηκε μετά τη μάχη στην Ισσό το 333 π.Χ.) από τον 16ο αιώνα μέχρι το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου ανήκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αποτελούσε μέρος της επαρχίας Χαλεπίου της Μεγάλης Συρίας, αλλά το 1918 ανεξαρτητοποιήθηκε και τέθηκε, όπως η υπόλοιπη Συρία και ο Λίβανος, υπό γαλλική κατοχή. Το στρατηγικό λιμάνι ήταν ένας από τους πρώτους επεκτατικούς στόχους του νέου τουρκικού κράτους. Οπως και έγινε με την ανοχή και υποστήριξη της Γαλλίας, ενώ ξεσπούσε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος. Το 1938 τουρκικά στρατεύματα εισέβαλαν εκεί, ενώ το επόμενη χρονιά προκηρύχθηκε ένα νόθο δημοψήφισμα (για την ένωση ή όχι με την Τουρκία).

Από τότε η επαρχία Χατάι προστέθηκε στην τουρκική επικράτεια. Ιστορικά η περιοχή κατοικούνταν από Αραβες, αλλά και άλλες μειονότητες. Οι Τούρκοι ακολουθώντας τακτική εθνοκάθαρσης άλλαξαν την πληθυσμιακή σύνθεση. Το 1939-1940 υπολογίζεται ότι ένας πληθυσμός περίπου 50.000 ανθρώπων αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την περιοχή. Απ' αυτούς 11.000-12.000 ήταν Ελληνες και 26.000-27.000 Αρμένιοι.

Οι περισσότεροι Ελληνες κατέφυγαν τότε στη Δαμασκό και στο Χαλέπι, ενισχύοντας τις υπάρχουσες ελληνικές κοινότητες.

Από τα δύο βασικά ελληνικά προσφυγικά ρεύματα (1923 και 1939) προέρχονταν και οι 1.200 περίπου κάτοικοι της Συρίας, που είχαν ελληνικά διαβατήρια κατά την έναρξη του σημερινού.

ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΟΘΩΝΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΤΡΙΚΟΥΠΗ
Οι επεμβάσεις στη Β. Αφρική έδιωξαν τους χριστιανούς

Ελληνες πρόσφυγες θα καταφύγουν κυρίως στη Δαμασκό και στο Χαλέπι δύο φορές κατά τον 19ο αιώνα. Μάλιστα, θα προκύψει ταυτοχρόνως και στη χώρα μας ζήτημα με Ελληνες πρόσφυγες από την ευρύτερη περιοχή. Η πρώτη διαδραματίζεται στην οθωνική Ελλάδα το 1860.

Η τότε βασιλική κυβέρνηση Μιαούλη μετέχει με ναυτική δύναμη σε γαλλικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στην οθωμανοκρατούμενη περιοχή, σε μία από τις πρώτες διεθνείς «ανθρωπιστικές επεμβάσεις» για την προστασία χριστιανών από «ιθαγενείς». Προσχηματικοί, βεβαίως, ήταν οι λόγοι και πραγματική αιτία ο έλεγχος της περιοχής και ο καθορισμός γαλλοβρετανικών ζωνών.

Πολλοί χριστιανικοί πληθυσμοί, απειλούμενοι πραγματικά ή όχι, εγκαταλείπουν τις ακτές της Β. Αφρικής και καταφεύγουν σε άλλα μέρη. Ανάμεσά στους πρόσφυγες και Ελληνες που κατευθύνονται προς τη Δαμασκό και το Χαλέπι. Αρκετοί απ' αυτούς θα μεταφερθούν και στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τις σύγχρονες πηγές μετά το τέλος της επιχείρησης (Οκτώβριος 1860) τα ελληνικά πλοία μετέφεραν στη χώρα «τους εις αυτά προσφεύγοντες... Ουκ ολίγοι τότε ήλθον εις Αθήνας και άλλας Ελληνικάς πόλεις... Πλήθος προσφύγων μετήγαγον εις την Ελλάδα και τα Ρωσικά πλοία, τους ενταύθα γενικώς κληθέντες Βερουτιανούς (κατοίκους της Βηρυτού), όπερ όνομα απέκτησε έκτοτε εν Ελλάδι την σημασίαν του πρόσφυξ...».

Στην επαναστατημένη Αλεξάνδρεια
Η δεύτερη περίπτωση εξελίσσεται το 1882 (κυβέρνηση Τρικούπη). Οταν πάλι η Ελλάδα παίρνει μέρος με στρατιωτικές δυνάμεις στη γαλλοβρετανική επέμβαση, με επίκεντρο την επαναστατημένη Αλεξάνδρεια (επανάσταση του Ουράμπι στην Αίγυπτο).

Αρκετοί από τους δεκάδες χιλιάδες Ελληνες (υπολογίζονται σε 40.000-50.000), οι οποίοι εγκαταλείπουν την Αλεξάνδρεια και γενικότερα την Αίγυπτο, όπου υπάρχει έντονη ελληνική παρουσία, καταφεύγουν σε άλλες περιοχές (Κωνσταντινούπολη, Δαμασκό, Χαλέπι κ.α.). Κατά τη διάρκεια της κρίσης (Μάιος - Ιούλιος 1882) και μέχρι το βομβαρδισμό της Αλεξάνδρειας από τα αγγλικά πολεμικά (11 Ιουλίου) τα ελληνικά πλοία συμμετέχουν στην εκκένωση.

Οι περισσότεροι Ελληνες μεταφέρονται σε διάφορες πόλεις ελληνικές πόλεις με εμπορικά πλοία που πηγαινοέρχονται. Η κατάσταση περιγράφεται ως εξής σε ένα χρονικό της εποχής: «Απειράριθμοι οι συσσωρευθέντες εκ των προσφύγων εν Αθήναις και εις διαφόρους πόλεις της Ελλάδος Ελληνες (της Αιγύπτου)... Η Κυβέρνησις και αυτός ο Ελληνικός λαός διά συνεισφορών τους συντηρούσι? Καίτοι εγείρονται υπόνοιαι και φόβοι περί επιδηματικών ασθενειών και υπό των επιτροπών υγείας γνωματεύεται η αραίωσις, η συμπάθεια του κοινού άκαμπτος...».

Οι Ελληνες της Αιγύπτου θα επιστρέψουν αργότερα από τα σημεία όπου έχουν διασκορπιστεί στην ισοπεδωμένη σχεδόν Αλεξάνδρεια και στην αγγλοκρατούμενη, πλέον, Αίγυπτο. Θα ξεκινήσει τότε η λεγόμενη δεύτερη άνθηση της «Αλεξάνδρειας των Ελλήνων» και γενικότερα των ελληνικών κοινοτήτων στην Αίγυπτο.

Τ. Κατσιμάρδος
katsimar@yahoo.gr

πηγή: ΕΘΝΟΣ

Κωνσταντίνος Καβάφης «Che fece .... il gran rifiuto»

του Conni Togel

Σε μερικούς ανθρώπους έρχεται μια μέρα

που πρέπει το μεγάλο Ναι ή το μεγάλο το Όχι
να πούνε. Φανερώνεται αμέσως όποιος τό ‘χει
έτοιμο μέσα του το Ναι, και λέγοντάς το πέρα
πηγαίνει στην τιμή και στην πεποίθησί του.

Ο αρνηθείς δεν μετανοιώνει. Aν ρωτιούνταν πάλι,όχι θα ξαναέλεγε. Κι όμως τον καταβάλλει

εκείνο τ’ όχι — το σωστό — εις όλην την ζωή του.


Το «Che fece .... il gran rifiuto» είναι ένα από τα ξεχωριστά ποιήματα του Καβάφη, στο οποίο ο ποιητής καταγράφει τις σκέψεις του σχετικά με τη δύναμη που έχουν μερικοί άνθρωποι να «κάνουν τη μεγάλη άρνηση», να πουν όχι σε ό,τι αναμένεται από αυτούς και να βαδίσουν αντίθετα στο ρεύμα. Το ποίημα αυτό είναι εξόχως αντιπροσωπευτικό για τη ζωή του ποιητή, που δε δίστασε να έρθει σε σύγκρουση με όλες τις συμβάσεις της εποχής του, τόσο σε επίπεδο ποιητικής δημιουργίας όσο και σε επίπεδο προσωπικών επιλογών. Ο Καβάφης πλήρωσε ακριβά την άρνησή του να συμβιβαστεί με την τρέχουσα ηθική, αλλά και με τις ξεπερασμένες ιδέες περί ποιητικής. Αντιμετώπισε την περιφρόνηση των συγχρόνων του, θεωρήθηκε αιρετικός και με δυσκολία κατόρθωσε να επιβάλλει την παρουσία του στα νεοελληνικά γράμματα.


Αναλυτικότερα:


Σε μερικούς ανθρώπους έρχεται μια μέρα
που πρέπει το μεγάλο Ναι ή το μεγάλο το Όχι
να πούνε.


Οι εισαγωγικοί στίχοι του ποιήματος μας παρουσιάζουν εξαρχής τον προβληματισμό του ποιητή. Κάποια στιγμή «μερικοί άνθρωποι» καλούνται να επιλέξουν για κάτι εξαιρετικά σημαντικό στη ζωή τους, έρχονται δηλαδή αντιμέτωποι μ’ ένα καίριο δίλημμα, με μια τόσο σημαντική απόφαση που θα καθορίσει συνολικά τη ζωή τους. Είναι η στιγμή που θα πρέπει να πουν το μεγάλο Ναι ή το μεγάλο Όχι. Το ναι αυτό μπορεί να αφορά είτε το συμβιβασμό με κάτι που απαιτείται από αυτούς είτε την ανάληψη μιας εξαιρετικά σημαντικής ευθύνης, και αντιστοίχως, το όχι λειτουργεί ως άρνηση σε επιβεβλημένους συμβιβασμούς ή σε ευθύνες που βαρύνουν υπέρμετρα. Ο ποιητής, μη θέλοντας να περιορίσει το νοηματικό εύρος των στίχων του, δεν καθορίζει το τι αφορά η σημαντική αυτή απόφαση, αφήνοντας έτσι τους στίχους αυτούς ανοιχτούς σε πολλαπλές ερμηνείες, αλλά και έτοιμους να εκφράσουν τον προβληματισμό πολλών ανθρώπων.
Ο Καβάφης, πάντως, τονίζει πως το ποίημα αυτό αφορά «μερικούς ανθρώπους», όχι όλους, κι αυτό αφενός γιατί ο ποιητής δεν πρέσβευε ποτέ ότι τα ποιήματά του καλύπτουν τις ανησυχίες όλων των ανθρώπων κι αφετέρου διότι για πολλούς ανθρώπους δεν τίθενται ποτέ τόσο σημαντικά διλήμματα στη ζωή τους.


Φανερώνεται αμέσως όποιος τό ‘χει
έτοιμο μέσα του το Ναι, και λέγοντάς το πέρα

πηγαίνει στην τιμή και στην πεποίθησί του.


Από τους ανθρώπους που θα έρθουν αντιμέτωποι με το σημαντικό δίλημμα, εκείνοι που είναι έτοιμοι να ανταποκριθούν σε αυτό που τους ζητείται, οι άνθρωποι που έχουν το Ναι έτοιμο μέσα τους, φανερώνονται αμέσως. Είναι οι άνθρωποι που εμφανίζονται έτοιμοι και πρόθυμοι να ζήσουν σύμφωνα με τις απαιτήσεις που έχουν οι άλλοι από αυτούς, είναι εκείνοι που θέλουν, με κάθε τρόπο, να φανούν αντάξιοι των προσδοκιών που υπάρχουν γι’ αυτούς. Οι άνθρωποι που έχουν έτοιμο το μεγάλο Ναι, επιλέγουν να εκπληρώσουν τις απαιτήσεις που εγείρονται από τον κοινωνικό τους περίγυρο και κάνοντάς το αυτό επιτυγχάνουν να γίνουν αποδεκτοί από τους άλλους και να τιμηθούν για την επιλογή τους.
Είναι, βέβαια, σημαντικό να γίνει αντιληπτό πως οι άνθρωποι που θα πουν το ναι, καταλήγουν σ’ αυτήν την απόφαση γιατί είναι σύμφωνη με τις απόψεις και τις εσώτερες ανάγκες τους. Επιλέγουν να απαντήσουν θετικά, όχι γιατί εξαναγκάζονται, αλλά γιατί η απόφαση αυτή εκπληρώνει την ανάγκη τους να ζήσουν σε συμφωνία με τη θέση τους και σε συμφωνία με το τι αναμένεται και απαιτείται από αυτούς.


Ο αρνηθείς δεν μετανοιώνει. Aν ρωτιούνταν πάλι,
όχι θα ξαναέλεγε. Κι όμως τον καταβάλλει
εκείνο τ’ όχι — το σωστό — εις όλην την ζωή του.

 
Εκείνοι που θα αρνηθούν, εκείνοι που θα πουν το μεγάλο Όχι, φτάνουν σ’ αυτή την απόφαση συνειδητά και όσες φορές κι αν έρχονταν αντιμέτωποι με το ίδιο δίλημμα, πάλι όχι θα έλεγαν. Κι, όμως, αυτό το όχι θα το πληρώνουν σε όλη τους τη ζωή, γιατί η άρνησή τους αυτή σημαίνει πως επιλέγουν να μη συμβιβαστούν με τις απαιτήσεις και τις αξιώσεις των άλλων, επιλέγουν να έρθουν σε ρήξη με τις κοινωνικές προσδοκίες και συμβάσεις, χαράζοντας το δικό τους δρόμο. Το μεγάλο Όχι απαιτεί μεγάλη δύναμη και αποφασιστικότητα, καθώς η κοινωνία δε συγχωρεί εκείνους που δεν συμμορφώνονται με τις επιταγές της. Το μεγάλο Όχι συνοδεύει για πάντα εκείνον που τόλμησε να το πει και τον βαρύνει σαν μια συνεχής επίκριση, σαν μια συνεχής αποδοκιμασία. Κι ενώ οι άνθρωποι που θα πουν το όχι χρειάστηκαν μεγαλύτερο κουράγιο και περισσότερη ψυχική δύναμη, από εκείνους που είπαν το ναι, δεν γίνονται αποδέκτες ανάλογης τιμής και σεβασμού. Αντιθέτως, βιώνουν την απόρριψη και τον ψόγο των συμπολιτών τους, μόνο και μόνο γιατί δε δέχτηκαν να ζήσουν σύμφωνα με τις παραδεδομένες αντιλήψεις. Το όχι που θα πουν οι άνθρωποι που θα έχουν το κουράγιο να αρνηθούν είναι σωστό γι’ αυτούς, γιατί συμβαδίζει με τις πεποιθήσεις και τις απόψεις του, εκφράζει δηλαδή την προσωπική τους ταυτότητα, αλλά δε συμφωνεί όμως με τις απόψεις της κοινωνίας, γι’ αυτό και τιμωρούνται για την άρνησή τους.
Η μεγάλη άρνηση, επομένως, αποτελεί σύμφωνα με τον ποιητή μια επιλογή που απαιτεί ψυχικό σθένος και δυναμισμό και δεν μπορεί να γίνει από δειλούς ή αδύναμους ανθρώπους. Ο Καβάφης, δηλαδή, παίρνοντας τον στίχο από την Κόλαση του Δάντη: “che fece per vilta il gran rifiuto” αφαιρεί το per vilta (από δειλία), το οποίο στο κείμενο του Δάντη αναφέρεται σε συγκεκριμένο πρόσωπο, και μας δίνει μια διαφορετική εκδοχή για τους ανθρώπους που λένε το μεγάλο Όχι. Ενώ, δηλαδή, ο στίχος του Δάντη αποτελεί το αρχικό έναυσμα για το καβαφικό ποίημα, ο Καβάφης απομακρύνεται από τη σκέψη του Δάντη για εκείνον που από δειλία έκανε τη μεγάλη άρνηση, και παρουσιάζει ένα ποίημα για να τιμήσει τους μεγάλους αρνητές, τους ανθρώπους εκείνους που έχουν το θάρρος και τη δύναμη να πουν όχι στην τρέχουσα ηθική, στις κοινωνικές συμβάσεις, στις ξεπερασμένες ποιητικές τεχνικές και σε ό,τι άλλο η κοινωνία επιχειρεί να επιβάλλει στους ανθρώπους, εγκλωβίζοντάς τους σ’ ένα συγκεκριμένο τρόπο ζωής και σκέψης. Ο Καβάφης γνωρίζει τι σημαίνει να λες όχι και πόσο κοστίζει το όχι, γι’ αυτό και δεν δέχεται για κανένα λόγο το per vilta του δαντικού στίχου.
Σ’ ένα προσωπικό σχόλιό του ο ποιητής καταγράφει τη δική του σκέψη σχετικά με αυτόν που είπε το μεγάλο όχι, αφήνοντας το «από δειλία» του Δάντη, κατά μέρος.
«Αρνήθηκε, διότι σκέφθηκε ευσυνείδητα ή πως είναι ακατάλληλος για το έργο ή πως το έργο είναι ανάξιό του ή πως το έργο δεν έπρεπε να πραγματοποιηθεί ή κάποια παρόμοια λογικήν αιτία. Όμως, κάποιος άλλος ανέλαβε το έργο και επέτυχε -πιθανότατα επειδή ήταν ο κατάλληλος για τούτο το ειδικό έργο, ή επειδή διέθετε ορισμένα ειδικά μέσα, τα οποία αλλοίωσαν ή διευκόλυναν ή βελτίωσαν το έργο είτε τα αποτελέσματά του. Η επιτυχία αυτού του κάποιου άλλου αντανακλά εις βάρος του Αρνηθέντος, και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, αν και ο Αρνηθείς εγνώριζε πως το όχι του ήταν σωστό, μολαταύτα τούτο το Όχι τον βαραίνει σε όλη την ζωή του- το κάνουν να τον βαραίνει, οι υποψίες και οι φλυαρίες και οι επιτιμήσεις και οι παραποιήσεις των πολλών.» 
Κ. Π. Καβάφης
πηγή: latistor.blogspot.gr

ΟΔΗΓΟΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ ΓΙΑ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΟ 2016

του Γιώργου Παππά   

Όσο κι αν σου προξενεί τρόμο, έχεις βρεθεί στην Ελλάδα του 2016, σ ένα από τα επικίνδυνα κι αφιλόξενα μέρη του πλανήτη. Μνημόνια, εφορίες και πεθερές παραμονεύουν σε κάθε σου βήμα. Αλλά σε θέλω θαρραλέο. Δεν είσαι τυχαίος. Έχεις περάσει δοκιμασίες που μπροστά τους οι άντρες των κορυφαίων ειδικών δυνάμεων της Γης θα νιαούριζαν απελπισμένα. Έχεις επιβιώσει απ τον Τιτανικό του GAP, έχεις σωθεί παρά τρίχα απ την ανάπτυξη του Χοντρού με τον Στραβό, έχεις από θαύμα γλυτώσει από την ελπίδα του Γελαστού Παιδιού..Αυτός ο οδηγός ίσως σου φανεί χρήσιμος για τον τέταρτο γύρο που έρχεται, κι αν τα καταφέρεις και τώρα, πας για το χρυσό στην Επιβίωση ή πας για παρουσιαστής του δελτίου καιρού στο Star..
Οι συμβουλές που ακολουθούν μπορεί να είναι γραμμένες με χιουμοριστικό ύφος, είναι όμως πέρα για πέρα αληθινές και δοκιμασμένες..

1. Κάνε συχνά την προσευχή σου. Μην περιμένεις τελευταία στιγμή ν αποκαταστήσεις τις Σχέσεις σου Με Το Μεγαλοδύναμο, κι όχι κλεψίματα απ τα γνωστά σου, ξέρεις εσύ, «τα λέω στην εικόνα»… Χρειάζεσαι ξεγυρισμένες Εξομολογήσεις σε Πνευματικό, γιατί έτσι πως ήρθαν τα πράγματα, αν δε Βάλει Το Χέρι Του Ο Ύψιστος δεν σε βλέπω καλά.

2. Κλείσε την τηλεόραση.

3.Εγώ σου γράφω να κλείσεις την τηλεόραση κι εσύ με γράφεις κανονικά και μυαλό δε βάζεις..Ακόμα κι αν δε βλέπεις ειδήσεις αλλά βλέπεις παιδικά, Σουλειμάν και teleshoping, ακόμα κι αν την αφήνεις ανοιχτή σαν χαλί, κουρελού ή μοκέτα από κάτω, η τηλεόραση σε κάνει παθητικό δέκτη και σου περνά υποσυνείδητα μηνύματα που όσο υποψιασμένος κι αν είσαι δε μπορείς να τα καταλάβεις. Κλείνοντας την θα γίνεις πιο δραστήριος και υγιής να είσαι σίγουρος.

4.Μη στεναχωριέσαι για προβλήματα που λύνονται ή δε λύνονται. Η στεναχώρια φέρνει χειρότερη μιζέρια απ ότι η φτώχεια, κι επειδή στο δεύτερο είσαι πλούσιος,

δε χρειάζεται να προσθέτεις κι άλλα θανατηφόρα προβλήματα όπως το άγχος στη ζωή σου και να καταστρέφεις την υγεία σου. Αν γίνεις περισσότερο παρατηρητικός, όλοι και όλα προσπαθούν να σε αγχώσουν, άλλοι γιατί έτσι νιώθουν οι ίδιοι καλύτερα, άλλοι γιατί ακριβώς έχουν σκοπιμότητα, επειδή όντας αγχωμένος δε μπορείς να σκεφτείς καθαρά και να δώσεις τις κατάλληλες λύσεις στα προβλήματά σου.

5.Διάβασε! Το διάβασμα όχι μόνο θα σου ανοίξει νέες εγκεφαλικές διαδρομές και θα σε κάνει σοφότερο, όχι μόνο θα είναι πιο πιστός φίλος από ένα νοθευμένο ουίσκι, αλλά θα σε βοηθήσει ακριβώς να οραματίζεσαι και να φτιάχνεις τα σουτζουκάκια της Βέφας όχι όπως θέλει η Βέφα μόνο, αλλά πιο ωραία γιατί θα είναι προϊόν και της δικής σου δημιουργικής φαντασίας.

6.Φρόντιζε τους ηλικιωμένους σου γονείς και συγγενείς μέχρι και τρίτου βαθμού, προαιρετικά και τα πεθερικά, γιατί πέρα από τη Βιβλική Εντολή είναι και μια σημαντική πηγή εσόδων στην Ελλάδα του 2016. Ιδιαίτερη προσοχή να δίνεις τις ημέρες εκλογών και δημοψηφισμάτων να μένουν κλειδωμένοι εντός αλλά μη βασίζεσαι γιατί οι εξελιγμένοι ηλικιωμένοι έχουν το messenger του κλειδαρά. Μια ενδελεχής ναρκοθέτηση με claymore της περιοχής γύρω από την πόρτα και δύο Βελγικοί ποιμενικοί θα πείσουν και τον πιο ζωηρό παππού και κλειδαρά να μείνουν μακριά ο ένας απ τον άλλο – front toward enemy –

7.Σταμάτα να κάνεις καμάκι μέσω fb. Έχει κλείσει σπίτια, ξύπνησαν και οι πεθερές και κάνουν ψεύτικα προφίλ με τον κώλο της Rihanna για να σε δελεάσουν. Καλύτερα να ρισκάρεις φιλία με τον Αρτέμη Μάτσα παρά να στέλνεις καρδούλες από γαλλικά bulldogs σε προφίλ που η σχέση τους είναι «περίπλοκη» όπως δηλώνουν..

8.Σταμάτα να κάνεις τον πατριώτη μέσω fb. Δεν είναι να πέσεις σε ποστάρισμα αριστερούλη που θα εκφράζει τον πόνο του για το λαθρομετανάστη και την προδομένη επανάσταση. Δεν είναι να πέσεις σε τρολιά ΣΚΑΕΙ ΤΩΡΑ, ΣΟΚ, ΒΟΜΒΑ, ΧΑΛΑΣΜΟΣ, που να γράφει για τον Πούτιν, του Τούρκους, τους τζιχαντιστές..Ποιός είδε τον Έλληνα μαχητή του fb και δεν τον φοβήθηκε..Ρωμαλέοι digital κοιλιακοί από τους «300», ξεγυμνωμένα χατζάρια με φόντο την Αγιασοφιά με σταυρουδάκια και βροντερά κι αποφασιστικά ποσταρίσματα βουτηγμένα στο αίμα των αλλοθρήσκων, πάντα στο δεύτερο πληθυντικό της προστακτικής με ύφος εισαγγελέα υπηρεσίας.. «Κάντε αυτό, σφάξτε τους, τεμαχίστε τους, σουβλίστε τους, αλείψτε τους με μέλι, περιχύστε τους με βούτυρο..» σε θαυμαστά greeglish ή χυδαία ανορθόγραφα Ελληνικά..Αν έχεις ίχνος σοβαρότητας, σοβαροφάνειας και λογικής, μπορείς εύκολα να καταλάβεις πως όλοι αυτοί οι ψηφιακοί λεονταρισμοί είναι όχι μόνο ανούσιοι αλλά κι εξευτελιστικοί για το άτομό σου γιατί αγαπάς τόσο πολύ την πατρίδα σου που ούτε τη γλώσσα σου δεν έχεις καταφέρει να μάθεις.

9.Χρησιμοποίησε την τεχνολογία του Διαδικτύου για να μορφωθείς και για να κάνεις αληθινούς φίλους που να τους γνωρίσεις από κοντά. Εφόσον το σύστημα χρησιμοποιεί την τεχνολογία για να μας φακελώσει και να μας ελέγξει ας περάσουμε στην αντεπίθεση με τα ίδια όπλα. Συμμετέχεις σε ομάδες προβληματισμού με άτομα που συμφωνούν μαζί σου? Ωραία, πείτε τα από κοντά.

10.Δεν είναι ανάγκη όλοι να ξέρουν πού είσαι κάθε ώρα και στιγμή, δεν είσαι και ο Brad Pitt ούτε η Angelina για να μη χάνεις την επαφή με τους παπαράτσι και τους θαυμαστές και ή τις θαυμάστριες..Αλλά και να ήσουν, πάλι την ανωνυμία του Γιακουμή θα αποζητούσες..Άσε που όταν τσεκάρεις σε τοποθεσίες εκτός σπιτιού σημαίνει πως στο σπίτι δεν είναι κανείς και για κάποιους αυτό σημαίνει γιορτούλα..

11.Θα στο γράψω πάλι μήπως και (με) νιώσεις. Αν θες ν αλλάξει κάτι σ αυτό τον τόπο, μη περιμένεις ηγέτες και σωτήρες. Εσύ είσαι ο ηγέτης και ο σωτήρας. Εσύ και οι αληθινοί σου φίλοι. Γνώρισέ τους από κοντά. Μιλήστε ουσιαστικά γι αυτά που μας προβληματίζουν. Βρείτε λύσεις από κοινού. Άκουσε, κατάλαβε τον συνάνθρωπό σου. Είναι κι αυτός όπως εσύ φοβισμένος, αγανακτισμένος και φτωχοποιημένος κάπου εκεί έξω. Μαζί να τα βρούμε. Μαζί να τα αντιμετωπίσουμε όλα. Όχι ο καθένας μόνος. Δε γεννηθήκαμε για να είμαστε μόνοι. Δεν τα ξέρουμε όλα..Πού ξέρεις..Αύριο μεθαύριο όλες αυτές οι παρέες, οι σταγόνες, τα ρυάκια και τα ποταμάκια θα γίνουν ένας ορμητικός αληθινός χείμαρρος. Την κρίσιμη στιγμή ΔΕΝ ΘΑ ΕΙΣΑΙ ΜΟΝΟΣ. Τότε μπορείς να ελπίζεις..Σε φιλώ.

πηγή: triklopodia.gr

«Όλα στη Συρία ξεκίνησαν για έναν αγωγό που δεν άφησε ο Άσαντ να περάσει»…

Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ

Η απόφαση των ΗΠΑ να οργανώσουν την καμπάνια για την ανατροπή του Άσαντστη Συρία, βασίστηκε στην άρνηση του να δεχτεί το πέρασμα ενός αγωγού που θα πήγαινε από το Κατάρ προς την Ευρώπη, δήλωσε ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ, σε συνέντευξη του για το Politico.

«Ο πόλεμος μας ενάντια στον Άσαντ δεν ξεκίνησε λόγω των ειρηνικών διαδηλώσεων της Αραβικής Άνοιξης του 2011» αλλά το 2000 «όταν το Κατάρ προσφέρθηκε να κατασκευάσει έναν αγωγό αξίας δέκα δισεκατομμυρίων δολαρίων που θα περνούσε τη Σαουδική Αραβία, την Ιορδανία, τη Συρία και την Τουρκία» δήλωσε ο Κένεντι.

Αυτή η υποδομή θα εγγυάτο πως τα σουνιτικά βασίλεια του Περσικού Κόλπου θα είχαν καθοριστικό προβάδισμα στις παγκόσμιες αγορές αερίου και θα είχε δυναμώσει το Κατάρ, που είναι ο πιο κοντινός σύμμαχος των ΗΠΑ στην περιοχή, και εκεί βρίσκονται οι δύο σημαντικότερες βάσεις των ΗΠΑ και τα γραφεία Κεντρικής Διοίκησης στη Μέση Ανατολή.

Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ, υποστηρίζει πως για να υποστηρίξει τα συμφέροντα της Ρωσίας, ο Άσαντ αρνήθηκε να υπογράψει αυτή τη συμφωνία για χάρη μιας άλλης συμφωνίας ενός αγωγού που θα είχε επεκταθεί από το Ιράν και το Λίβανο και θα είχε μετατρέψει τους Ιρανούς στους μεγαλύτερους παρόχους φυσικού αερίου στην Ευρώπη, κάτι που θα ήταν κόντρα στα συμφέροντα των σουνιτών Αράβων.

Αμέσως μετά την άρνηση του Άσαντ, οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, του Κατάρ, της Σαουδικής Αραβίας, άρχισαν να χρηματοδοτούν την αντιπολίτευση στη Συρία και να προετοιμάζουν την ανατροπή του σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχει πρόσβαση ο Κένεντι και υποστηρίζει πως η CIA μετέφερε έξι δισ. δολάρια σε λογαριασμό Βρετανικού τηλεοπτικού καναλιού στη Συρία για να ξεκινήσει ρεπορτάζ υπέρ της ανατροπής του Άσαντ.

Ωστόσο, ο ίδιος εκτιμά πως ο Άσαντ είναι περισσότερο διαλλακτικός από τα σουνιτικά βασίλεια καθώς η χώρα του έχει μια κοσμική και πλουραλιστική ελίτ αντί των αντίστοιχων θεοκρατικών. Επιπλέον ο Άσαντ έδωσε όλες τις πληροφορίες στη CIA μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη, λέει ο Κένεντι.

Ο Κένεντι παράλληλα υποστηρίζει πως η CIA χρησιμοποίησε τους τζιχαντιστές για τα συμφέροντα των ΗΠΑ στους υδρογονάνθρακες και για να ανατρέψει καθεστώτα στη Μέση Ανατολή από τα μέσα του 20ου αιώνα καθώς θεωρούσε πως οι ριζοσπαστικές θρησκευτικές δυνάμεις ήταν ένα αξιόπιστο αντίβαρο για την επιρροή της ΕΣΣΔ στην περιοχή (π.χ. η υποστήριξη στους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν ενάντια στους Σοβιετικούς).

Ήδη από το 1957 οι ΗΠΑ προσπάθησαν να προκαλέσουν μια επανάσταση στη Συρία και να ανατρέψουν την τότε δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση αναφέρει ο Κένεντι. Ωστόσο αυτό που έχουμε στις μέρες μας ως αποτέλεσμα από όλες αυτές τις παρεμβάσεις είναι το Ισλαμικό Κράτος, που είναι «φρούτο» της μακράς ιστορίας δράσεων των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή καταλήγει ο ίδιος…

πηγή: http://www.tribune.gr/

Επιβίωση σε ορεινό καταφύγιο- Τι είναι τα SafeCamps

του Ζαχαρία Μυτιληνιού 

Καταρχήν να ενημερώσω όλους τους φίλους ότι χρησιμοποιώντας τον όρο SAFECAMPS δεν έχω καμία απολύτως σχέση με κάποια εταιρεία – ομάδα ανθρώπων που εμπορεύονται τη διαβίωση – επιβίωση με το ίδιο όνομα. 

Ως safecamps όπως έχω περιγράψει και σε προηγούμενα άρθρα είναι οι χώροι, σχετικά κοντά στο Βασικό Χώρο Διαβίωσης και  σε μέγιστη απόσταση 3-5 χιλιομέτρων από αυτών.

Τα safecamps είναι χώροι που έχουν επιλέξει με πολύ συγκεκριμένο τρόπο και για ακόμα πιο συγκεκριμένο λόγο.

Τα safecamps πρέπει να είναι τουλάχιστον 3, ένα σε κάθε κατεύθυνση από το Βασικό Χώρο Διαμονής. Το σωστό είναι τα safecamps να είναι δυνατόν να έχουν οπτική επαφή με τα ΒΧΔ, ώστε να είναι δυνατή η υπεράσπιση του αν τούτο απαιτηθεί και είναι δυνατόν.

Όμως ΠΟΥ και ΠΟΤΕ θα χρειαστώ τα SAFECAMPS; 

Τα safecamps χρειάζονται για την αντιμετώπιση όλως πρόσκαιρων δυσμενών καταστάσεων.

Καταστάσεις που δεν μπορούν να υπερβούν τις 4-5 μέρες (το σωστός είναι μέχρι 3 νύχτες). Τι σημαίνει όμως αυτό;

Αν για οποιοδήποτε λόγο η διαμονή στο ΒΧΔ καταστεί ανέφικτη ή επικίνδυνη ή επίκειται μεγάλος κίνδυνος, τότε η φυγή της ομάδας διαβίωση προς ήδη προετοιμασμένους χώρους, safecamps, είναι μονόδρομος.

Προϋποθέσεις επιλογής της περιοχής χωροθέτησης του SAFECAMPS. 

H επιλογή της περιοχής που θα δημιουργήσετε τα safecamps πρέπει να έχει κάποιες ελάχιστες προϋποθέσεις.

α)Μικρή απόσταση (έως 5 χλμ από το BXΔ)

β)Ορατότητα του ΒΧΔ (ή έστω να υπάρχει ορατότητα από μικρή απόσταση από το safecamps)

γ)Πρόσβαση σε νερό

δ)Ανάγλυφο εδάφους που να επιτρέπει την κάλυψη – απόκρυψη (έντονο βραχώδες ή δάσος ή φαράγγι ή σπηλιά – στη σπηλιά όμως χρειάζεται εξαιρετική προσοχή και γι΄αυτό θα αναφερθούμε εκτενώς σε άλλο άρθρο).

Τι περιλαμβάνουν τα safecamp; 

Στα safecamps έχουμε δύο επιλογές. Ή θα έχουμε αδιάβροχες σκηνές ή από πριν θα έχουμε δημιουργήσει τις προϋποθέσεις σχετικά ανεκτών συνθηκών επιβίωσης.

Ο βασικός κανόνας στην επιβίωση είναι ότι ο άνθρωπος μπορεί να ανεχθεί χωρίς να αρρωστήσει ανέσεις στο 5% σε σχέση με αυτές που έχει στην κανονική του ζωή. Άρα χρειάζεται ένα χώρο στεγνό (άρα στέγη), τροφή και ένα χώρο ύπνου.

Οπότε τα safecamps χρειάζονται χώρο για να κοιμηθεί η ομάδα, χώρο υγιεινής και χώρο παρασκευής τροφίμων.

Τώρα σκεφθείτε ότι εκεί βρίσκεστε διότι έπρεπε να εγκαταλείψετε τον ΒΧΔ, άρα ΞΕΧΑΣΤΕ τη φωτιά και το μαγείρεμα. Στο safecamps θα φάτε μόνο από τις προμήθειες. Σε 2-3 μέρες που θα επιστρέψετε στο ΒΧΔ θα μπορείτε να παρασκευάσετε το φαγητό σας (αν δεν σας έχουν κλέψει ότι υπάρχει εκεί, αλλά και γι΄αυτό υπάρχει λύση που θα την αναλύσουμε στο επόμενο άρθρο που θα αφορά τον ΒΧΔ).

Χρήματα για αδιάβροχες σκηνές την σημερινή εποχή δεν υπάρχουν. Αν σκεφθεί κανείς ότι μια σκηνή 3-4 ατόμων θέλει περίπου 700-1000 ευρώ ανάλογα με την αδιαβροχοποίηση, τότε καταλαβαίνουμε ότι οι περισσότεροι θα πρέπει να φτιάξουμε χώρο για ύπνο.

Ο τρόπος απλός και ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΤΑΤΟΣ.

Τι χρειαζόμαστε; 

Σχοινί, τσεκούρι και αν έχουμε και πρόκες και σφυρί ακόμα πιο γρήγορα θα ξεμπερδεύσουμε.

Η κατασκευή θα είναι αυτή της φωτογραφίας που ακολουθεί. Ένα τρίγωνο, σαν σκηνή  που στο κέντρο θα έχει μια κατασκευή – κρεβάτι γεμάτη πλατύφυλλα. Τα πλατύφυλλα είναι μαλακά, έχουν περισσότερη αντίσταση στην θερμοαγωγιμότητα – άρα μας κρατάνε ζεστούν – και δεν κεντάνε… Αυτό θα είναι το στρώμα μας και εκεί πάνω θα βάλουμε τον υπνόσακο μας.  Είναι απλό και δεν χρειάζεται πολύς χρόνος. Βασικό είναι να έχουμε απο πριν κατασκευάσει τον σκελετό, όπως στην εικόνα, και να έχουμε μαζί μας ένα σκληρό πλαστικό που να καλύπτει την τριγωνική οροφή από την μια μεριά μέχρι την άλλη. Από πάνω θα βάλουμε κλαδιά για να μην δίνουμε στόχο. Σε επόμενο άρθρα θα δείξουμε βήμα βήμα πως φτιάχνετε αυτό το πρόχειρο καλύβι.

ΤΡΟΦΙΜΑ & ΕΡΓΑΛΕΙΑ: 

Υπολογίστε φαγητό για το διπλάσιο αριθμό ατόμων που αποτελεί την ομάδας σας για τις διπλάσιες μέρες. Δλδ η ομάδα 15 ατόμων θα πρέπει να έχει φαγητό για 30 άτομα για 8 ημέρες. Τα τρόφιμα αυτά πρέπει να βρίσκονται στα safacamps από πριν και φυσικά για να μην μας τα φάνε τα άγρια ζώα πρέπει να είναι στεγανοποιημένα και θαμμένα. Προτείνονται μόνον κονσέρβες, κρακερς και άλλα έτοιμα συσκευασμένα προϊόντα. Ακόμα και τα σνακς τύπου πατατάκια για μια τέτοια κατάσταση καλύπτουν τις προυποθέσεις. Όλα αυτά τα βάζουμε σε στεγανό  μεταλλικό ή πλαστικό  κιβώτιο  ή βαρέλι και τα θάβουμε.  Φροντίζουμε τα υλικά αυτά να έχουν κοντινή ή ίδια ημερομηνία λήξης. Επίσης στο κιβώτιο αυτό ή και σε ένα ακόμα, θα έχουμε και κάποια βασικά εργαλεία, σφυρί, καρφιά, πριόνι, τα πλαστικά που λέγαμε παραπάνω, πιρούνια, μαχαίρι,κουτάλια και μην ξεχάσετε μωρομάντηλα (το χαρτί υγείας πιάνει πολύ χώρο).

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ 

Η περιοχή που θα δημιουργήσουμε τα safecamps πρέπει να μας δίνει την δυνατότητα διαφυγής, προστασίας απο καιρικά φαινόμενα και προστασίας από άγρια ζώα.

Για να προστατεύσουμε το χώρο και τις ζωές μας κατασκευάζουμε τις σκηνές – προσωρινά καταλύματα κυκλικά. Στην εξωτερική ακτίνα του κύκλου που θα δημιουργήσουμε απλώνουμε τα γνωστό φιδόσχοινο. Θα το βρείτε εύκολα ή μπορείτε να το κατασκευάσετε και εσείς. Είναι ένα σχοινί τρίχινο, που είναι εμποτισμένο κυρίως με μουστάρδα. Το έτοιμο είναι πιο ισχυρό, αλλά και το χειροποίητο θα κάνει τη δουλειά του. Το τοποθετούμε πάνω σε ξυλάκια σε ύψος 5-8 εκατοστά από το έδαφος και η μυρωδιά αποτρέπει να εισέλθουν πάσης φύσης ερπετά στα safecamps μας.

Μην ξεχνάτε στα safecamps δεν ήρθαμε για ύπνο… Επαγρύπνηση, επαγρύπνηση, επαγρύπνση…

Σκοπιές, ολιγόωρες, και κατά ομάδες και ποτέ κατά μόνας. Εξυπακούεται ότι αυτοί που ξέρουν και μπορούν να χειρίζονται όπλα ΑΠΑΛΑΣΣΟΝΤΑΙ όλων των άλλων καθηκόντων. Ο πολεμιστής πρέπει να είναι ξεκούραστος και χορτάτος (όχι όμως τουμπανιασμένος)!

πηγή: http://etoimotita-enallaktiki-diaviosi.blogspot.gr/

ΕΓΩ ΚΑΙ Η ΠΑΤΡΙΔΑ

του Διονύση Χαριτόπουλου

Τι είναι η Πατρίδα;
Η Πατρίδα είναι σαν ένα μεγάλο δέντρο που απαρτίζεται από:
– Την Εθνική Ιστορία μας
– Την Εθνική Γλώσσα μας
– Τους τάφους και τη μνήμη των Προγόνων μας
– Το Έδαφος που πατούμε εμείς και τα παιδιά μας
– Την Θάλασσα που κολυμπάμε εμείς και τα παιδιά μας
– Τον Αέρα που αναπνέουμε εμείς και τα παιδιά μας
– Το Σπίτι που γεννηθήκαμε
– Την Οικογένειά μας και τους γειτόνους μας.
Ώστε, όλοι εμείς και η Πατρίδα μας είμαστε Ένα. Εμείς, τα παιδιά μας, ο Γεωγραφικός χώρος, η Γλώσσα μας και η Ιστορία μας είμαστε Ένα.
Μόνο με πολλά ξύλα μαζί ανάβει ένα τζάκι γιατί το ένα κομμάτι ζεσταίνει τ’ άλλο. Χωρίς την ομάδα που είναι η Πατρίδα δεν είναι δυνατόν να συνεχίσουμε να υπάρχουμε.
Η Νέα Τάξη
– Απ’ ότι απαρτίζει την Πατρίδα, δεν είναι κάτι που η Νέα Τάξη δεν έχει με σχέδιο διαβρώσει. Για δεκαετίες τώρα, μέσα από ανθέλληνες ηγέτες υποσκάπτουν την Πατρίδα μας και με δόλο μάς την διαλύουν και μας την αποσπούν.
– Μάς θέλουν απάτριδες. Να μην έχουμε “πού την κεφαλήν κλείναι” …δηλαδή γίνεται μια Γενοκτονία.
Είμαστε σαν ένας δύτης σφουγγαράς που σταδιακά του στενεύουν τον σωλήνα του οξυγόνου… Και ακόμα συνεχίζουμε να απέχουμε από κάθε ενέργεια απόσπασης και αποσόβησης… Και συνεχίζουμε να ελπίζουμε ότι η σωτηρία θα βγει μέσα από το κουτί της Τηλεόρασης…
– Ας στρίψουμε το κεφάλι μακριά από το χαζοκούτι για να δούμε καθαρά:
Δεν μας θέλουν να υπάρχουμε… (τι είναι 10 εκατομμυριάκα μπροστά σ’ αυτά που αφάνισαν τις δεκαετίες του 1910 και1940;;;)
Η Πατρίδα είναι μια Ιστορία, της οποίας αναλαμβάνουμε την ευθύνη και παίρνουμε μαθήματα προς μίμησιν η αποφυγήν.
Ενεργούμε ο καθένας μας και όλοι μαζί: Ό,τι καλό να βελτιώνουμε και ό,τι κακό να απορρίπτουμε.
Τώρα στη μεγάλη κρίση, για να επιζήσει η Πατρίδα, ο Έλληνας έχει χρέος να διοχετεύει προσοχή και αγάπη προς την Πατρίδα και όχι στο Εγώ (Φιλοπατρία). Δέκα εκατομμύρια Εγώ ξεχωριστά σαν μικρά κλαδιά τα παίρνει ο άνεμος, αλλά ένα μεγάλο Δέντρο στέκει σταθερά.
Όλα τα έθνη για να προοδεύσουν πρέπει να βαδίσουν εμπρός, πλην των Ελλήνων που, λόγω του ανεξάντλητου Ιστορικού πλούτου των, πρέπει να στραφούν πίσω. Σωτήριες ιδέες για “λύση” υπάρχουν μόνο στην Ιστορία μας.
Πατρίδα δεν είναι το κράτος
Το κράτος δεν είναι πατρίδα. Το κράτος είναι απλώς ένα σύστημα διαχείρισης της κοινωνίας που αλλάζει ανάλογα με τα πρόσωπα τα οποία εντελώς πρόσκαιρα και συγκυριακά το στελεχώνουν.
Το κράτος πιθανόν να είναι δίκαιο ή άδικο, ικανό ή ανίκανο, αφερέγγυο, αυταρχικό και σπανίως στοργικό, να δέρνει τους συνταξιούχους, να μη σέβεται ζώντες και τεθνεώτες, να μεροληπτεί, να ψεύδεται, να εξαπατά, να χρηματίζεται, να τρομοκρατεί.
Η πατρίδα είναι κάτι ακλόνητο, βαθύ και καθοριστικό για τον άνθρωπο. Η πατρίδα είναι η πανάρχαιη γειτονιά μας στον κόσμο.
Η πορεία ενός έθνους δεν καθορίζεται από ευκαιριακά συμφέροντα και ανεπαρκείς ηγεσίες. Περιλαμβάνεται στις θυσίες των νεκρών μας, στο παρόν το δικό μας και στο μέλλον αυτών που έρχονται.
Τα κυριαρχικά μας δικαιώματα μπορεί να τα χάσουμε μόνο μετά από στρατιωτική ήττα, ουδείς από τους κρατούντες νομιμοποιείται να τα παραχωρήσει σε διαπραγματεύσεις.
Η εθνική επιβίωση είναι υπεράνω ιδεολογιών, ταξικών διαφορών, προσωπικών αδικιών και συμφερόντων.
Όποιος μιλάει για ελευθερία και ανεξαρτησία χωρίς να είναι έτοιμος να ματώσει είναι απατεώνας. Ούτε το δικαστήριο της Χάγης ούτε οποιοσδήποτε άλλος διεθνής οργανισμός μπορεί να αποφανθεί αν επιτρέπεται να αναπνέουμε ακόμη τον αέρα της πατρίδας μας ή αν η Θράκη, η Κύπρος και τα νησιά είναι δικά μας.
Η αλήθεια είναι μία και πανάρχαιη: Δικό σου είναι μόνο αυτό που μπορείς να προστατεύσεις.

Δημοσιεύεται στο βιβλίο του «Ημών των Ιδίων»

«Κείνο το βράδυ σώπαιναν οι λύκοι γιατί ουρλιάζανε οι άνθρωποι»

του Μενέλαου Λουντεμη

" Κάποιοι "ανθρωπινοι" χαρακτήρες, χρειάζονται απλά το κατάλληλο περιβάλλον, για να δείξουν το κτηνος που κρύβεται στην ψυχη τους. "

frixos 

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σιωπή! Χρησιμοποιείς την ιεράν ταύτην αίθουσαν δια την βρομεράν σου προπαγάνδα; Αρκεί! 

ΣΤΡΑΤΟΔΙΚΗΣ: Αφήστε τον, κ. Πρόεδρε… πολύ γρήγορα –μόλις ο θάνατός του γίνει βεβαιότης-, θα σκύψει τον αυχένα. 

ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΣ: Κάνετε λάθος. Θα πάω όρθιος παντού. Όρθιος όπως περπάτησα ως τώρα, ακόμα κι όταν τα πόδια μου έσταζαν αίματα. Πρέπει, για την Ιστορία, να σας πω ότι χτες βράδυ, μετά το τέλος της δίκης, τρεις άνθρωποι μπήκαν στο κελί μου κι όλη τη νύχτα πάλεψαν να σπιλώσουν την τελευταία μέρα της ζωής μου, αποσπώντας μου την ταπεινωτική «μετάνοια». Θα μπορούσα να σας δείξω τις πληγές και τα εγκαύματα που έκαναν σ’ ολόκληρο το κορμί μου. Δεν το κάνω όμως για να μη νομισθεί ότι εκλιπαρώ την επιείκεια ή τον οίκτο σας. Δεν με πιστεύετε; 

ΣΤΡΑΤΟΔΙΚΗΣ: Εγώ το πιστεύω. Όχι, κ. Πρόεδρε. Εγώ το πιστεύω. Γι’ αυτό, κατηγορούμενε, σε συμβουλεύω εγώ, πατρικώς –όχι με βασανισμούς και απειλάς- σε προτρέπω πατρικώς να εγκαταλείψεις, επιτέλους, αυτό το στείρον ανώφελον πείσμα –χάριν μιας αβεβαίας υστεροφημίας- και να επανέλθεις εις τους κόλπους της Πατρίδος, ήτις θα σε δεχθεί και θα περιθάλψει τας πληγάς σου. 

ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΣ: Παιδιά που τα δέρνουν στο σπίτι με το ξύλο φεύγουν μακρύτερα. Όχι, κ. Στρατοδίκα, δεν θα επιστρέψω στο ετοιμόρροπο σπίτι σας που τόσο άσκημα κάνετε αν το λέτε ‘Πατρίδα’. Δεν θα επιστρέψω ούτε με το γλυκό σας ύφος, που τόσο αδέξια ηχεί στα χείλη σας. Δεν θα επιστρέψω σ’ ένα σπίτι που τας θεμέλια και το κατώι του πλημμύρισαν από αίματα. Πατρίδα είναι εκείνο που για χάρη του θυσιάζονται οι άνθρωποι και όχι εκείνο που για χάρη του σκοτώνουν. 

Ο ΙΔΙΟΣ ΣΤΡΑΤΟΔΙΚΗΣ: Ε, τότε πήγαινε στο διάολο! Πήγαινε στον θάνατο που σου αξίζει!» 

Πηγή : Μενέλαος Λουντέμης, «Οδός Αβύσσου αριθμός Ο», μυθιστόρημα, Το Βήμα βιβλιοθήκη, πιστή αναπαραγωγή της έκδοσης Ελλ. Γράμματα (5η έκδοση), Αθήνα 2000, σελ. 341-343...  μεσω: http://www.mixanitouxronou.gr

Πώς θα αλλάξουμε τον κόσμο; Επανάσταση ή μεταρρύθμιση

Το ζητούμενο: Η παρούσα κοινωνία δεν μας ικανοποιεί. Μια κοινωνία καλύτερη

Το 1978 στο Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνιας δύο κορυφαίοι Ευρωπαίοι διανοητές.O Μαρξιστής Χέρμπερτ Μαρκούζε και ο οπορτουνιστής Jean Ελλενστάιν “στο φιλοσοφικό διάλογο του αιώνα” όπως λέχθηκε και γράφτηκε.Επιχειρούν στο Ερώτημα – Προβληματισμό«Πώς θα αλλάξουμε τον κόσμο;Επανάσταση ή ΜεταρρύθμισηΗ παρούσα κοινωνία δεν μας ικανοποιεί, μια κοινωνία καλύτερη»Έκτοτε το διαχρονικό αυτό ερώτημα προσέγγισαν και άλλοι διανοητές -στοχαστές, ειδικότερα, μετά τη λήξη του ψυχροπολεμικού διαστήματος και της έλευσης της “νέας τάξης πραγμάτων”, μεταξύ των οποίων ξεχώρισαν οι προβληματισμοί του Νόαμ Τσόμσκι και του Μισέλ Φουκό.

Α. Η ζώσα πραγματικότητα

ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΨΕΥΔΕΠΙΓΡΑΦΟΣ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΣΜΟΣ

Η σημερινή κοινωνία, ανεξάρτητα από το δημοκρατικό, φιλελεύθερο χαρακτήρα της, δεν παύει να ‘ναι μια μορφή πολιτικής κοινωνίας, που διαθέτει εξουσιαστικούς μηχανισμούς με ταξικό χαρακτήρα. Είναι επομένως αυτονόητο εκτός των άλλων να επιδιώκει κάθε μορφή τέτοιας κοινωνίας το συντηρητισμό και να τον επιβάλλει πολλές φορές, φαινόμενο που είναι ιστορικό-κοινωνικά αποδεδειγμένο.

Τι εννοούμε όμως, λέγοντας συντηρητισμό. Συντηρητισμός είναι η εμμονή στα παραδεδομένα, είναι η άρνηση κάθε εκσυγχρονιστικού στοιχείου μεταρρύθμισης, αλλά κυρίως ουσιαστικής αλλαγής των πολιτικοκοινωνικών θέσεων και δεδομένων.

Είναι μια κατάσταση αποπνιχτική στις νέες δυνάμεις που μπορούν να εμφανιστούν και να αμφισβητήσουν το καθιερωμένο σύστημα παραγωγής και τις κατ’ επέκτασιν τελικά κοινωνικές σχέσεις που διαμορφώνει.

Ο συντηρητισμός μιας κοινωνίας, ή καλύτερα η επιβολή του από ένα πολιτικό σύστημα μπορεί να εκδηλωθεί και να εκφρασθεί με ποικίλους τρόπους, κανόνες και εικόνες.

Ο αυταρχισμός, αλλά και η αντιδραστική συμπεριφορά, η οικονομική περιθωριοποίηση των αδύνατων κοινωνικών στρωμάτων, η παραμορφωτική παιδεία με τον έντονο αλλοτριωτικό χαρακτήρα και την αποσύνδεσή της από την παραγωγή, η αναξιοκρατία με την ρουσφετολογία, τις πελατειακές σχέσεις και τον χρηματισμό, η πολυπλόκαμος γραφειοκρατική διαδικασία, η έλλειψη σταθερών αξιών και η διαμόρφωση πολλές φορές ενός συστήματος που παραπαίει και παλινωδεί, είναι στοιχεία που αποκαλύπτουν την παρουσία του.

Παράλληλα συνθήκες του συντηρητισμού που πλήττουν μια κοινωνία είναι η υλιστική διάθεση, η μάστιγα των πλασματικών αναγκών, ο κερδοσκοπικός χαρακτήρας, η φτωχοποίηση, η διασπορά ψευδοδιλημμάτων και ιδεολογημάτων με κύριο σκοπό τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης και τη διαμόρφωση ψευδοσυνείδησης του ατόμου (ιδιαίτερα για το τελευταίο μεγάλη ευθύνη φέρουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, αλλά και ο ημερήσιος και περιοδικός Τύπος).

Η τεχνολογία, όταν στερείται αναμορφωτικού πνευματικού προσανατολισμού, επιβοηθεί με τα μέσα που διαθέτει στην ανάπτυξη κλίματος συντηρητισμού, άλλοτε πειθαναγκάζοντας τον άνθρωπο να υπακούσει ως αποδυναμωμένη μονάδα και άλλοτε συντελώντας πάλι στην αποχαύνωσή του.

Ο συντηρητισμός καταπιέζει τους ανθρώπους και αναπαράγει μορφές καταπίεσης οδηγώντας στην διαμόρφωση ανθρώπων με αυστηρές συμπεριφορές και κυρίως για τους άλλους.

Αλλά και ο ψευδεπίγραφος προοδευτισμός που εκφράζεται με τον λαϊκισμό, την ανομική συμπεριφορά, τον αμοραλισμό, την κατάργηση της παραδοσιακής οικογένειας και την διάσπαση του ενδοοικογενειακού βίου, την έκθεση του ανθρώπου σε φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας, την κακοποίηση του γλωσσικού κώδικα και την υιοθέτηση ενός στείρου μοντερνισμού και μιας άγονης αισθητικής, είναι στοιχείο αδυναμίας, που έρχεται να βολέψει την συνείδηση του σημερινού ανθρώπου, εφησυχάζοντάς την έναντι του πραγματικού και του ουσιαστικού.


Β. Ο Νέος Άνθρωπος ως Αναγεννητική δύναμη

Μέσα στο κλίμα αυτό βάλλεται, αποπροσανατολίζεται και καταπιέζεται ο νέος άνθρωπος που βιώνει την υποκρισία της ζώσας σαθρής πραγματικότητας.

Ο νέος άνθρωπος που διαθέτει (πριν αλλοτριωθεί και συμβιβαστεί) όνειρα, σχέδια για τη ζωή, τιμή και αξιοπρέπεια, έχει το κουράγιο να παλέψει και να αγωνιστεί για ένα καλύτερο κόσμο μιας και το μέλλον διανοίγεται μπροστά του, του ανήκει.

Η φύση του διαθέτει πηγαίο δυναμισμό, είναι προικισμένη με αγνότητα, υψηλό αίσθημα δικαιοσύνης – αξιοκρατίας.

Ο χαρακτήρας του επιζητεί ιδανικά και αξίες, σαγηνεύεται από το όραμα, τη δράση, την αντίσταση, τον Αγώνα, για να διαμορφώσει συνθήκες καλύτερες…

Αλίμονο πράγματι, αν ο νέος άνθρωπος είναι απογυμνωμένος απ’ όλα αυτά και κουβαλάει μόνο υλιστική διάθεση και επιθυμία.

Οι νέοι μπορούν να έχουν ανοιχτό παράθυρο στο όνειρο, αλλά παράλληλα να κινούνται σε πραγματικά δεδομένα. Και πραγματικά δεδομένα δεν είναι ο κομφορμισμός, η υποταγή, αλλά ούτε η ανατροπή των πάντων.

Είναι το δικαίωμα της γόνιμης αμφισβήτησης, το πέρασμα στην αυτογνωσία και την αυτοκριτική, είναι το αίσθημα της συλλογικής συνείδησης, είναι το ξεκίνημα ενός αγώνα με τις συστρατευμένες υγιείς πνευματικές και προοδευτικές δυνάμεις της κοινωνίας, για την όσο το δυνατόν γρηγορότερη αναμόρφωση και μεταλλαγή της.

Αλλά και η πολιτεία οφείλει να υποστηρίζει το νέο άνθρωπο, να του παρέχει ευκαιρίες και οπλισμό και όχι να του αφαιρεί δυνατότητες. Είναι αυταπόδεικτο ότι μια κοινωνία που δεν επενδύει, στο νέο άνθρωπο, δεν ευαισθητοποιεί τον νέο άνθρωπο, δεν αξιοποιεί την νεολαία της, είναι καταδικασμένη αναπόφευκτα στην παρακμή και στο μαρασμό.


Γ. Η αφύπνιση της διανόησης που τολμά…
Η Διανόηση που τολμά μπορεί να ασκήσει κριτική και καταγγελτικό λόγο για τα κακώς κείμενα και τεκταινόμενα. Να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων διαμορφώνοντας πρόταση με προοπτική, να καταδείξει νέους δρόμους χωρίς να υποπέσει σε ουτοπικούς εκτροχιασμούς.

«Η πραγματικότητα θα μας δείξει πώς θα αλλάξουμε την πραγματικότητα», είχε υποστηρίξει ο Μπρεχτ.

Σε μια εποχή που τα οικονομικά forum επελαύνουν παραγνωρίζοντας την αξία “ΑΝΘΡΩΠΟΣ” και καταβροχθίζουν τις ηθικοφιλοσοφικές αναζητήσεις και προτεραιότητες.

Είναι αναγκαίο να αναπτυχθεί ένα κίνημα οργανικής κοινωνικής αλληλεγγύης με επίκεντρο τον δοκιμαζόμενο και πολύπαθο άνθρωπο, θωρακίζοντάς τον από την ανελέητη λεηλασία την οποία υφίσταται.

Μια δεκαπενταετία μετά την κορυφαία συνάντηση Μαρκούζε Ελενστάιν σε ένα νέο φιλοσοφικό διαλογισμό ο Νοάμ Τσόμσκι και ο Μισέλ Φουκώ θα παρατηρήσουν

«Δεν υπάρχει πια καμιά κοινωνική αναγκαιότητα να μεταχειρίζονται κάποιοι τα ανθρώπινα όντα ως μηχανικά στοιχεία στην παραγωγική διαδικασία. Αυτό μπορούμε να το υπερβούμε με μια κοινωνία ελευθερίας και ελεύθερης επικοινωνίας, στην οποία η δημιουργική παρόρμηση που εγώ θεωρώ εγγενή στην ανθρώπινη φύση, θα μπορεί αληθινά να πραγματώσει τον εαυτό της με όποιον τρόπο θελήσει».

Επιχειρώντας μια Υπόθεση Εργασίας στο τι ακριβώς υπονοεί η προαναφερόμενη παραδοχή. Αποδέχεται την εκμετάλλευση του ανθρώπου από τον άνθρωπο, μέχρι ενός ιστορικού χρονικού ορίου και σήμερα ισχυρίζεται ότι σήμανε η ώρα να καταργηθεί. Και γιατί σήμερα; Μήπως το ίδιο ζήτημα δεν είχε θέσει και ο Καρλ Μαρξ 150 χρόνια περίπου ενωρίτερα, με αφορμή τη βιομηχανική επανάσταση, όπου χαρακτηριστικά αναφέρει:

“Το επενδεδυμένο βιομηχανικό κεφάλαιο, τα μέσα παραγωγής αυξάνουν τεράστια το παραγωγικό δυναμικό, συνδέεται έτσι η βιομηχανία με την τεχνολογία.

Το κεφάλαιο εντάσσει τη διάσπαρτη παραγωγή σε γιγαντιαίες συγκεντρωτικές διαδικασίες και επιφέρει την παγκοσμιοποίηση της αγοράς.

Για πρώτη φορά στην ιστορία αναφαίνεται η δυνατότητα να λυτρωθεί ο άνθρωπος από την ανάγκη, δηλαδή την απειλή της πείνας και της επιβίωσής του”.

Κι όμως και τότε τίποτε δεν άλλαξε. Γιατί η εκμετάλλευση δεν είναι αποτέλεσμα κοινωνικής αναγκαιότητας, αλλά ταξικής.

Πώς θα φθάσουμε σε μια κοινωνία ελευθερίας και ελεύθερης επικοινωνίας, όταν το σημερινό κοινωνικό σύστημα πλήττει ο οικονομικός ανταγωνισμός, η μαζοποίηση των πάντων, το αλλοτριωτικό τεχνοκρατικό πνεύμα και λειτουργεί το homo homimi lupus (ο άνθρωπος για τον άνθρωπο λύκος).





Επηρεασμένος τόσο ο Τσόμσκι όσο και ο Μισέλ Φουκό -από τον πατέρα της ανθρωπιστικής ψυχολογίας Μaslow, οραματίζονται μια εξιδανικευμένη κοινωνία με υλικό-ηθικό-πνευματικά οπλισμένα άτομα, όπου θα κινούνται ελεύθερα και θα δημιουργούν ελεύθερα, θα ‘χουν κατακτήσει με άλλα λόγια “την εμπειρία κορυφής” (peak experience) και θα ζουν σε αρμονία με τον εαυτό τους και με τον κόσμο (Στάδιο αυτοπραγμάτωσης).

Η μετάβαση ή υπέρβαση όμως αυτή είναι εφικτή, μόνο στην περίπτωση που έχουμε μια κοινωνία με ανθρωπιστική διάθεση και προσανατολισμό, με δημοκρατική συνείδηση και λειτουργία, μια κοινωνία με ισοτελή μέλη και πολιτικά ενεργά, ευαισθητοποιημένα σε θέματα πολιτισμού και περιβάλλοντος, ενδιαφερόμενη να δώσει κίνητρα στον άνθρωπο και όχι να του αφαιρέσει δυνατότητες.

Μια κοινωνία που θα προσφέρει ποιότητα ζωής μέσα από την ελευθερία που θα παρέχει. Σήμερα, δυστυχώς, όμως και προς απογοήτευση πολλών, δεν είμαστε “προ των πυλών μιας τέτοιας κοινωνίας”.

Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, ο καπιταλισμός λειτουργεί όχι μόνο με οικονομικούς μηχανισμούς, αλλά και με ΝΟΗΤΙΚΟΥΣ στην προσπάθειά του να ελέγξει και να καθυποτάξει την ανθρώπινη συνείδηση.


πηγή: Χανιώτικα Νέα

Η άμεση δημοκρατία ως ζητούμενο σήμερα

του Αλέξη Ξιφαρά

“Μόλις οι πολίτες σταματήσουν να θέτουν σε προτεραιότητα το ενδιαφέρον να μετέχουν στα κοινά και προτιμήσουν να συνεισφέρουν με το πορτοφόλι τους παρά με την προσωπική παρουσία τους, το κράτος πλησιάζει ήδη στην καταστροφή του. Πρέπει να εκστρατεύσουν ; Πληρώνουν στρατεύματα και κάθονται σπίτι τους. Πρέπει να πάνε στη συνέλευση ; Διορίζουν βουλευτές και μένουν στο σπίτι τους. Λόγω οκνηρίας και οικονομικής ευχέρειας αποκτούν εντέλει στρατιώτες για να υποδουλώνουν την πατρίδα τους και βουλευτές για να την ξεπουλούν” [1]

Τα προβλήματα με την εφαρμογή της δημοκρατίας στα σύγχρονα κράτη και ποιες είναι οι προϋποθέσεις για την εγκαθίδρυση της δημοκρατίας :
Το μέγεθος των σύγχρονων κρατών, τόσο σε έκταση όσο και σε πληθυσμό εμποδίζει την εφαρμογή της άμεσης δημοκρατίας. Με εκατομμύρια (ή και δισεκατομμύρια) πολίτες σε κάθε έθνος-κράτος δεν μπορεί να γίνεται λόγος για άμεση δημοκρατία, δηλαδή για διακυβέρνηση όπου ο λαός ασκεί ο ίδιος εξουσία χωρίς τη διαμεσολάβηση αντιπροσώπων. Αυτό είναι το κύριο επιχείρημα των σύγχρονων αλλά και παλαιότερων αρνητών της άμεσης δημοκρατίας. Κρύβονται πίσω από μια υποτιθέμενη εκλογίκευση για να μην δείξουν την απέχθεια τους για τη δημοκρατία όπως αυτή εκφράζεται ως εξουσία του λαού.
Ο Rousseau γράφει στο Κοινωνικό Συμβόλαιο : “…δεν υπήρξε ποτέ πραγματική δημοκρατία, και ούτε θα υπάρξει ποτέ. Είναι αντίθετο στη φυσική τάξη να κυβερνά η πλειοψηφία και να κυβερνάται η μειοψηφία. Δεν μπορούμε να φανταστούμε το λαό να βρίσκεται διαρκώς σε συνελεύσεις για τις δημόσιες υποθέσεις· αντιλαμβανόμαστε εύκολα ότι ο λαός δεν θα μπορούσε να συγκροτήσει επιτροπές γι’ αυτόν το σκοπό χωρίς να αλλάξει η μορφή διοίκησης.“ Και συνεχίζει λίγο παρακάτω : Στη πραγματικότητα, η [δημοκρατική] κυβέρνηση προϋποθέτει το συνδυασμό πολλών παραγόντων. Πρώτον, ένα πολύ μικρό κράτος όπου ο λαός εύκολα μπορεί να συγκεντρωθεί και κάθε πολίτης μπορεί να γνωρίζει εύκολα όλους τους άλλους.” [2]
Και κατά κάποιο τρόπο ολοκληρώνει τη σκέψη επί του θέματος στο κεφάλαιο 8 του Κοινωνικού συμβολαίου όπου αναφέρει : “ Η μοναρχία λοιπόν ταιριάζει στα πλούσια έθνη, η αριστοκρατία στα μέτρια σε πλούτο και μέγεθος κράτη, ενώ η δημοκρατία στα μικρά και φτωχά κράτη.” [3].
Αρχικά παρατηρούμε ότι ο Rousseau αναφέρεται στην άκρατον (αμιγή) δημοκρατία, όπως θα έλεγε ο Αριστοτέλης, όπου ο κυρίαρχος (λαός) επωμίζεται το σύνολο των αρμοδιοτήτων του ηγεμόνα (κυβέρνησης). Από μια σκοπιά, λοιπόν, έχει απόλυτο δίκιο καθώς ποτέ δεν υπήρξε και ούτε θα υπάρξει καθεστώς στο οποίο όλες οι αποφάσεις θα λαμβάνονται πάντα από το σύνολο του λαϊκού σώματος. Πάντα θα υπάρχει μια μορφή εκπροσώπησης. Ακόμη και στην αρχαία Αθήνα ο εκπρόσωπος της κοινότητας ήταν το σύνολο των Αθηναίων οι οποίοι συμμετείχαν εκείνη τη στιγμή στη συνέλευση των πολιτών. Όμως με αυτή τη προσέγγιση υποβαθμίζουμε το νόημα της δημοκρατίας. Η αξία της δημοκρατίας έγκειται όχι τόσο στο θέμα της εκπροσώπησης, η οποία στο κάτω-κάτω μπορεί να ελεγχθεί χωρίς να βλάψει το πολίτευμα (άμεση ανάκληση, συχνός απολογισμός κ.α), αλλά στην ισοτιμία των πολιτών όσον αφορά στη συμμετοχή τους στην άσκηση της εξουσίας. Από αυτή τη σκοπιά ο Rousseau έχει άδικο. Παρολαυτά πρέπει να σημειώσουμε ότι η ιστορία έδωσε κάποιο δίκιο στον Rousseau σε ότι αφορά στην άποψη του ότι η άμεση δημοκρατία είναι εφικτή σε μικρά κράτη καθώς μόνο σε ένα μικρό, για τα σύγχρονα δεδομένα, κράτος εφαρμόστηκε η άμεση δημοκρατία. Και αυτό το κράτος είναι η αρχαία Αθήνα κατά τη περίοδο 462-322 π.Χ.

Το πολιτικό σώμα στην αρχαία Αθήνα ήταν 35.000-40.000 Αθηναίοι από τους οποίους έπρεπε, για θέματα που απαιτούσαν αυξημένη πλειοψηφία, να συνεδριάζουν 6.000 πολίτες ώστε η συνέλευση να είναι αντιπροσωπευτική (απαρτία). [4]. Αυτό δεν σημαίνει φυσικά ότι ήταν εύκολη η συμμετοχή στα κοινά των αρχαίων Αθηναίων, ειδικά για τους φτωχούς Αθηναίους της τέταρτης τάξης των Θητών. Οι συνελεύσεις γίνονταν εργάσιμη μέρα και δεν ήταν εύκολο να παίρνουν μέρος όλοι οι πολίτες, καθώς οι φτωχοί δεν μπορούσαν να μην δουλέψουν και να χάσουν το μεροκάματο τους. Οι πλούσιοι των δύο ανώτερων τάξεων, των Πεντακοσιομεδίμνων και των Ιππέων, μπορούσαν αντιθέτως εύκολα να συμμετέχουν σε κάθε συνέλευση των πολιτών. Οι Αθηναίοι, λοιπόν, μετά την επιτυχή έκβαση της επανάστασης του λαϊκού κινήματος το 462 π.Χ πήραν μια σειρά μέτρα για να μην αφήσουν στις ταξικές διαφορές να υπονομεύσουν τις αρχές του δημοκρατικού πολιτεύματος. Ένα από αυτά ήταν η θεσμοθέτηση του βουλευτικού μισθού για τους βουλευτές και του δικαστικού μισθού για τους δικαστές των δικαστηρίων της Ηλιαίας. Αργότερα ο Περικλής πρότεινε και το κατάφερε να περάσει απόφαση η οποία καθιέρωνε και τον εκκλησιαστικό μισθό, ο οποίος ουσιαστικά αποζημίωνε τους πολίτες που συμμετείχαν στην Εκκλησία του Δήμου. Άρα μια πρώτη παρατήρηση είναι ότι όταν ο λαός ασκήσει την εξουσία και καταφέρει να εκφραστεί πρωτογενώς θα βρει τρόπους για να προστατεύσει την εξουσία του. Τώρα όσον αφορά στο δεύτερο σκέλος της σκέψης του Rousseau περί πλούτου, είναι εύκολο να δείξουμε ότι η δημοκρατία όχι μόνο δεν εμποδίζει την οικονομική ανάπτυξη του κράτους αλλά αντιθέτως την ενισχύει σε σημείο που π.χ η αρχαία Αθήνα σε όλη αυτή τη δημοκρατική της περίοδο (με μικρές μόνο διακοπές) εξελίχθηκε όχι μόνο σε μια στρατιωτική αλλά και σε μια οικονομική αυτοκρατορία με εμπορική υπεροχή έναντι όλων των υπολοίπων πόλεων-κρατών της Ελλάδας. Σε αυτό το σημείο πρέπει να αναφέρουμε ότι και μετά την αρχαία Αθήνα υπήρξαν περιπτώσεις όπου ακόμη και σε υπερ-κράτη εφαρμόστηκαν μέτρα αυτοδιαχείρισης των διάφορων κοινοτήτων προσεγγίζοντας έτσι την ιδέα της άμεσης Δημοκρατίας. Μερικά ιστορικά παραδείγματα είναι οι αποικίες της Νέας Αγγλίας κατά την Αμερικανική Επανάσταση (αλλά και αργότερα)[5], τα καντόνια Appenzell Innerrhoden και Glarus στην Ελβετία σήμερα, η Κομμούνα του Παρισιού, τα σοβιέτ κ.α. Με λίγα λόγια καταλήγουμε στο ότι αν όντως οι πολίτες τελικά επιθυμούν τη δημοκρατία τότε θα μπορούσε να διαιρεθεί σε επιμέρους τμήματα η κοινότητα μέχρις ότου να γίνει συμβατή με τις ανάγκες της άμεσης δημοκρατίας. Στο προβληματισμό μας σήμερα για το θέμα δεν μπορούμε φυσικά να παραλείψουμε τις δυνατότητες που μας παρέχουν το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ώστε να απαλείψουμε το πρόβλημα της απόστασης και του μεγέθους των σύγχρονων κρατών.

Οι ταξικές ανισότητες στις σύγχρονες κοινωνίες έχουν φτάσει σε τέτοιο επίπεδο ώστε η οικονομική εξουσία να ταυτίζεται με την πολιτική. Στη σύγχρονη εποχή όπου οι 100 πιο πλούσιοι άνθρωποι του κόσμου έχουν όλοι μαζί περιουσία που ανέρχεται στο εξωφρενικό ποσό των 1,9 τρις $ [6] και το χρήμα είναι ταυτόχρονα το παγκοσμίως αποδεκτό μέσο πληρωμής αλλά και μέσο αποθησαυρισμού (πλουτισμού) χωρίς εγγενή όρια (χαρακτηριστικά που το καθιστούν την πιο τρομερή μορφή κοινωνικής ισχύος), προκύπτει ότι δεν μπορούν να υπάρξουν και να λειτουργήσουν οι βασικές αρχές της δημοκρατίας, που είναι η ισηγορία, η ισονομία και η παρρησία. Με άλλα λόγια είναι δύσκολο σήμερα να επιτευχθεί αυτό που κατάφεραν οι αρχαίοι Αθηναίοι, δηλαδή δημοκρατία που να μην καταργεί τις τάξεις αλλά να παρακάμπτει τις ταξικές διακρίσεις όταν πρόκειται για την ισότητα των δικαιωμάτων στην άσκηση της εξουσίας όλων των πολιτών. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που, μαζί με τα άλλα όρια της αθηναϊκής δημοκρατίας (δουλεία, θέση της γυναίκας, σχέση με τις άλλες πόλεις κ.α), μας κάνουν να αντιμετωπίζουμε την αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία όχι ως ένα χαμένο πρότυπο αλλά ως “σπέρμα σκέψης’ (όπως συχνά ονόμαζε το παράδειγμα της αρχαίας Αθήνας ο Καστοριάδης), το οποίο η ανθρωπότητα οφείλει να εξελίξει προσαρμόζοντας το στις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες της σύγχρονης πραγματικότητας αν θέλει να ελπίζει όχι μόνο σε ένα καλύτερο μέλλον αλλά σε ένα μέλλον γενικότερα. Για να διαπιστώσουμε ότι το μέλλον της ανθρωπότητας είναι ζοφερό και αβέβαιο δεν χρειάζεται παρά να δούμε τις δηλώσεις του Paul Krugman στο CNN, ο οποίος ουσιαστικά αναγνωρίζει ότι μόνο με μια νέα στρατιωτικοποίηση των οικονομιών (γιγάντωση του στρατιο-βιομηχανικού συμπλέγματος) και με έναν νέο παγκόσμιο πόλεμο θα βγει η παγκόσμια οικονομία από τη κρίση. [7] Με τα όπλα που διαθέτουμε σήμερα ένας νέος παγκόσμιος μόνο τον Einstein μπορεί να επιβεβαιώσει. Πιθανόν ο λόγος του Περικλή στον Eπιτάφιο να είναι εξόχως διδακτικός όσον αφορά στα παραπάνω: “πλούτῳτε ἔργου μᾶλλον καιρῷ ἢ λόγου κόμπῳχρώμεθα,

καὶ τὸ πένεσθαι οὐχ ὁμολογεῖν τινὶ αἰσχρόν, ἀλλὰ μὴ διαφεύγειν ἔργῳ αἴσχιον.” Δηλαδή “Μεταχειριζόμαστε τον πλούτο περισσότερο σαν μια ευκαιρία έργων παρά σαν αφορμή κομπορρημοσύνης, το να ομολογεί δε κανείς την φτώχεια του δεν είναι ντροπή, είναι όμως αισχρότερο να μην προσπαθεί να την αποφύγει με την εργασία.” Και λίγο πιο κάτω : “τὸ γὰρ φιλότιμον ἀγήρων μόνον, καὶ οὐκ ἐν τῷ ἀχρείῳ τῆς ἡλικίας τὸ κερδαίνειν, ὥσπερ τινές φασι, μᾶλλον τέρπει, ἀλλὰ τὸ τιμᾶσθαι.” Το οποίο μεταφράζεται: “Γιατί το μόνο που δεν γερνά είναι ο πόθος για δόξα, και στην ηλικία που ο άνθρωπος δεν μπορεί να προσφέρει τίποτε, δεν είναι, όπως λεν μερικοί, το κέρδος [του χρήματος] που δίνει τη μεγαλύτερη τέρψη, αλλά οι τιμές[η δόξα].”

Η δημοκρατία είναι το πολίτευμα που απαιτεί τη μέγιστη δυνατή επαγρύπνηση και θάρρος από τους πολίτες ώστε να την διαφυλάξουν από τον εκφυλισμό ή την ανατροπή. O Rousseau περιγράφει αυτή την απαίτηση της δημοκρατίας πολύ εύστοχα: “… δεν υπάρχει μορφή διακυβέρνησης τόσο επιρρεπής σε εμφυλίους πολέμους και εσωτερικές διαμάχες όσο η δημοκρατική ή λαϊκή, καθώς καμία άλλη δεν τείνει τόσο έντονα και διαρκώς να αλλάζει μορφή, και να ζητά μεγαλύτερη επαγρύπνηση και θάρρος για να διατηρηθεί η δική της μορφή. Κυρίως σε αυτή την πολιτική σύσταση πρέπει ο πολίτης να οπλίζεται με δύναμη και σταθερότητα και να επαναλαμβάνει κάθε μέρα της ζωής του από τα βάθη της καρδιάς του ότι έλεγε ένας ενάρετος Παλατίνος στη Δίαιτα της Πολωνίας : Malo periculosam libertatem quam quietum servitium (Καλύτερα μια ελευθερία γεμάτη κινδύνους παρά μια ήσυχη σκλαβιά). Αν υπήρχε λαός θεών, θα κυβερνόταν δημοκρατικά. Μια τόσο τέλεια διακυβέρνηση δεν ταιριάζει σε ανθρώπους.”[8] Ο Θουκυδίδης στην παράγραφο 43 του επιταφίου του Περικλή αναφέρει : “οὓς νῦν ὑμεῖς ζηλώσαντες καὶ τὸ εὔδαιμον τὸ ἐλεύθερον, τὸ δ' ἐλεύθερον τὸ εὔψυχον κρίναντες μὴ περιορᾶσθε τοὺς πολεμικοὺς κινδύνους.” Λέει δηλαδή ότι δεν υπάρχει ευτυχία χωρίς ελευθερία ούτε ελευθερία χωρίς εὔψυχον (καλή ψυχή), δηλαδή χωρίς θάρρος. Απορρέει λοιπόν το εξής δίλημμα για το σύγχρονο άνθρωπο : Ελευθερία ή ησυχία. Πρέπει όλοι μας να διαλέξουμε.
Το θεμελιώδες αξίωμα της δημοκρατίας είναι η επαρκής, στο μέτρο του δυνατού, πληροφόρηση του κόσμου. Αυτό εκφράζεται από τη φράση του Περικλή στον επιτάφιο : “ἔνι τε τοῖς αὐτοῖς οἰκείων ἅμα καὶ πολιτικῶν ἐπιμέλεια, καὶ ἑτέροις πρὸς ἔργατετραμμένοις τὰ πολιτικὰ μὴ ἐνδεῶς γνῶναι·”. Η οποία μεταφράζεται ως εξής : “Επί πλέον, οι ίδιοι εμείς είμαστε σε θέση να φροντίζουμε ταυτόχρονα για τις ιδιωτικές μας υποθέσεις και για τις υποθέσεις της πόλης μας, και ενώ ασχολούμαστε με διαφορετικά επαγγέλματα κατέχουμε καλά τα πολιτικά ζητήματα.” Εδώ πρέπει να σταθούμε, καθώς όλοι μας γνωρίζουμε ότι στις σύγχρονες κοινωνίες η πολιτική ζωή του κράτους είναι οργανωμένη έτσι ώστε να κρύβει από τους πολίτες την αλήθεια και οι αποφάσεις παίρνονται στα παρασκήνια με αποτέλεσμα ο απλός πολίτης να μην μπορεί εύκολα να σχηματίσει γνώμη για το ποιος φταίει για τις δυστυχίες του και να σκεφτεί με ‘φρόνησιν’ για το τι πρέπει να γίνει. Η γνώση στην αρχαία Αθήνα προερχόταν από την εκπαίδευση όχι μόνο στο σχολείο και στην ‘οικίαν’ (οικογένεια) αλλά και μέσω της ενασχόλησης με τις δημόσιες υποθέσεις. Ο Σιμωνίδης έλεγε : “Πόλις άνδρα διδάσκει”. Η καταγραφή των νόμων της πολιτείας σε μάρμαρο σε σημείο που όλοι μπορούσαν να τους δουν και η συμμετοχή των πολιτών στα δικαστήρια της Ηλιαίας (με κλήρωση) και στην Εκκλησία του δήμου ανέβαζε το διανοητικό επίπεδό τους σε πολύ υψηλότερα επίπεδα από πολίτες οποιασδήποτε άλλης κοινότητας αρχαίας ή σύγχρονης. Έτσι ήταν εξαιρετικά δύσκολο να ξεγελάσεις το λαό

Επίσης εδώ ο Θουκυδίδης δια στόματος Περικλή θίγει το ζήτημα του καταμερισμού της εργασίας, ο οποίος στις σύγχρονες κοινωνίες φτάνει στο σημείο να συμπεριλαμβάνει και τη πολιτική. Είναι εύκολο να καταλάβουμε ότι στην αρχαία Αθήνα όποιος έλεγε ότι είναι ειδικός στις κυβερνητικές υποθέσεις θα γινόταν περίγελος. Στο μυαλό των αρχαίων Αθηναίων η πολιτική άνηκε στο χώρο της δόξας και όχι της επιστήμης. Και όμως στα σύγχρονα κράτη είναι απολύτως φυσικό και σχεδόν καθολικά αποδεκτό ότι κάθε τέσσερα ή πέντε χρόνια θα επιλέξουμε ανάμεσα σε κάποιος ανθρώπους οι οποίοι παρουσιάζονται ως επαγγελματίες πολιτικοί, δηλαδή ειδικοί επί των πολιτικών ζητημάτων, πολιτικοί επιστήμονες ή γενικά ειδικοί στη διακυβέρνηση. Ο θεσμός των εκλογών, κατά συνέπεια, της αστικής ‘δημοκρατίας’ είναι εντελώς παράλογος και άκρως αντιφατικός. Γιατί πως αλλιώς μπορούμε να ονομάσουμε ένα θεσμό που υποτίθεται προσήκει στη δημοκρατία αλλά στη πραγματικότητα διαιωνίζει και εξασφαλίζει μόνο τον αριστοκρατικό τρόπο διακυβέρνησης (επιλογή του άριστου ανάμεσα στους υποψηφίους).
Η αγάπη για τα κοινά. Όλες οι κοινωνίες σήμερα σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό αποτελούνται από πολίτες οι οποίοι επηρεασμένοι από μια μακρά ιστορική εξέλιξη του φιλελευθερισμού και της υπεροχής της καπιταλιστικής ιδεολογίας διέπονται από έναν στυγνό ατομισμό και δεν ενδιαφέρονται να επενδύσουν στις δημόσιες υποθέσεις. Ο σύγχρονος άνθρωπος μοιάζει περισσότερο με τον ορισμό που έδινε ο Πλάτων στη Πολιτεία για το δίκαιο άνδρα και το καλό πολίτη : το αυτόν πράττειν καί μή πολυπραγμονείν. Δηλαδή να ασχολείται κανείς με τις δικές του υποθέσεις και να μην κάνει πολλά πράγματα για τα οποία κανείς δεν ζήτησε τη γνώμη του. Δεν πρέπει να μας κάνει λοιπόν εντύπωση το γεγονός ότι πουθενά στο κόσμο δεν έχουμε δημοκρατία, όταν ο σύγχρονος άνθρωπος είναι ο ιδανικός πολίτης ενός αυταρχικού και ολοκληρωτικού καθεστώτος. Ο Περικλής λέει ξεκάθαρα πως αντιμετώπιζαν αυτού του είδους τους πολίτες στην αρχαία Αθήνα :
“…μόνοι γὰρ τόν τε μηδὲν τῶνδε μετέχοντα οὐκ ἀπράγμονα, ἀλλ' ἀχρεῖον νομίζομεν ”.Δηλαδή : “Γιατί είμαστε ο μόνος λαός που αυτόν που δε μετέχει στα κοινά δεν τον θεωρούμε φιλήσυχο αλλά άχρηστο (παράσιτο)”
Η δουλεία επέτρεψε την εγκαθίδρυση της δημοκρατίας. Αυτό είναι ένα επιχείρημα το οποίο έρχεται πρώτο στα χείλη των απανταχού αριστεριστών. Είναι φυσικά ότι πιο απλοϊκό και ότι πιο αισχρό έχει εφεύρει ο άνθρωπος για να υποβαθμίσει τη σημασία που έχει για τους σύγχρονους πολιτικούς αγώνες το παράδειγμα της αθηναϊκής δημοκρατίας. Επομένως επιτρέπει στα ίδια άτομα να εξιδανικεύουν αναίσχυντα ολοκληρωτικά καθεστώτα του παρελθόντος αλλά και να προτείνουν ως ιδανικές λύσεις αυτές που προέρχονται από “τις πιο παρωχημένες ιδέες περί σοσιαλισμού και κομμουνισμού, που προσιδιάζουν περισσότερο σε σέχτες του 19ου αιώνα, [και] οι οποίες ονειρεύονταν να επιβάλουν στην κοινωνία την πειθαρχία και την ισότητα ενός στρατώνα” [9] . Συγκεκριμένα ο Harman αναφέρει για τη δουλεία στην αθηναϊκή δημοκρατία: “… το ζήτημα δεν είναι η αναλογία των δούλων σε σχέση με τον πληθυσμό, ούτε καν η συμβολή της εργασίας τους στο συνολικό κοινωνικό προϊόν. Σημασία έχει πόσο σημαντικοί ήταν οι δούλοι για την παραγωγή πλεονάσματος, γιατί χωρίς αυτό το πλεόνασμα η άρχουσα τάξη δεν θα μπορούσε να απολαμβάνει μια αργόσχολη ζωή…”Και λίγο πιο κάτω συμπληρώνει : “Σε πολλά κράτη, κατεξοχήν στην Αθήνα, η πίεση εκ των κάτω έφερε ακόμη πιο ριζοσπαστικές αλλαγές- την αντικατάσταση του ολιγαρχικού πολιτεύματος ή της τυραννίας από τη δημοκρατία. Η λέξη σημαίνει κυριολεκτικά “λαϊκή κυριαρχία”. Στην πραγματικότητα δεν αφορούσε ποτέ ολόκληρο το λαό, αφού απέκλειε τους δούλους, τις γυναίκες και τους κατοίκους της πόλης που δεν ήταν πολίτες της- τους μετοίκους, στους οποίους ανήκε μεγάλο μέρος των εμπόρων και των βιοτεχνών. Ούτε αμφισβητούσε τη συγκέντρωση ιδιοκτησίας- και δούλων- στα χέρια των πλουσίων. Αυτό δεν πρέπει να εκπλήσσει, αφού η ηγεσία αυτών των δημοκρατικών δυνάμεων ήταν συχνά στα χέρια αντιφρονούντων πλούσιων γαιοκτημόνων, που υιοθετώντας κάποια αιτήματα του λαού, προωθούσαν τις δικές τους πολιτικές θέσεις.”[10] Αυτό το απόσπασμα συσσωρεύει όλη τη προπαγάνδα για την αρχαία Αθήνα και μας επιτρέπει να καταλάβουμε πόσο άστοχοι μπορούν να είναι σε ουσιώδη θέματα ακόμη και διακεκριμένοι ‘θεωρητικοί’ του Μαρξισμού όπως ο Harman. Καταρχάς δεν υπάρχει καμία αναφορά σε έναν από τους μεγαλύτερους επαναστάτες όλως των εποχών, που δεν είναι άλλος από τον Εφιάλτη του Σοφωνίδου (και στον Αρχέστρατο). Για έναν επαναστάτη όπως ο Harman αυτό είναι απλά ανεπίτρεπτο. Αλλά αυτή είναι μοίρα όσων θεωρούν ότι η ιστορία ξεκινάει από το 1789 και μετά. Έπειτα αφήνεται να εννοηθεί ότι η δημοκρατία ήταν μια διαχρονική έννοια και απλώς ο λαός των Αθηνών κατάφερε να την εγκαθιδρύσει. Τα σχόλια περιττεύουν…Τέλος μιλάει για τη δουλεία λες και ήταν η αναγκαία και ικανή συνθήκη για την καθιέρωση του δημοκρατικού πολιτεύματος. Φυσικά δεν ήταν ούτε αναγκαία καθότι η αρχαία Αθήνα βασιζόταν όπως έλεγε και ο ίδιος ο Marx στους βιοτέχνες και τους μικροκαλλιεργητές [11] παρά στους δούλους, αλλά ούτε και ικανή συνθήκη καθώς όλες σχεδόν οι πόλεις-κράτη είχαν δούλους αλλά δεν διέθεταν δημοκρατία. Εκείνο που έχει σημασία είναι να δούμε αν άλλαξε η ζωή των δούλων τη περίοδο 462-322 π.Χ. Όντως άλλαξε και μάλιστα προς το καλύτερο. Όπως αναφέρει ο Ρήγας : “Την περίοδο της δημοκρατίας η κατάσταση του δούλου στην Αθήνα άλλαξε ριζικά. Ο δούλος για πρώτη φορά θεωρείται ανθρώπινο ον. Ο ιδιοκτήτης του δούλου όχι μόνο δεν έχει δικαίωμα ζωής και θανάτου επί αυτού, αλλά δεν έχει καν το δικαίωμα ούτε να τον προσβάλλει. Οι Αθηναίοι παραχώρησαν στους δούλους το δικαίωμα να ντύνονται όπως και οι ελεύθεροι πολίτες και να μιλούν ελεύθερα με όλο τον κόσμο. …Οι δούλοι που δεν έμεναν στο σπίτι του κυρίου τους είχαν πλήρη ανεξαρτησία στην καθημερινή ζωή τους και το δικαίωμα να δημιουργήσουν οικογένεια”[12] Έπειτα είναι σχεδόν παράλογο να κατηγορούμε τους Αθηναίους ότι δεν άκουσαν τους σοφιστές (όπως τον Αλκιδάμα) και δεν κατάργησαν τη δουλεία, όταν σήμερα οι δούλοι αριθμούν περί τα 27 εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο, επίπεδα που ξεπερνούν κάθε ιστορικό προηγούμενο. [13]

Ποιος είναι ο τελικός σκοπός της δημοκρατικής θέσμισης

Όλες οι φιλοσοφίες της ιστορίας προσπάθησαν να δώσουν έναν κάποιο ορισμό των σκοπών της ανθρώπινης ζωής και επομένως των σκοπών της κοινωνικής ζωής. Ο Αριστοτέλης ήταν ο εμπνευστής του ρεύματος που ξεκινούσε με την ιδέα της ανθρώπινης φύσης. Οπότε η ιστορία θα ήταν ο χωροχρόνος όπου το ανθρώπινο όν πραγματοποιεί μια ‘φύσιν’. Η ‘φύσις’ στην Αριστοτελική φιλοσοφία είναι και ο σκοπός, το τέλος. Ο σκοπός είναι δηλαδή εμμενής, σύμφυτος στο ανθρώπινο ον. “η ουσία ενός όντος είναι το τι ήν είναι” , δηλαδή η ουσία ενός όντος είναι αυτό που προοριζόταν από την αιωνιότητα να γίνει. Η εκπλήρωση του ‘τέλους’ είναι η ‘ουσία’. Το άλλο μεγάλο ρεύμα είναι αυτό στο οποίο ανήκει και ο Πλάτων και το οποίο ουσιαστικά αποτελεί ένα είδος θεολογικής-φιλοσοφίας, όπου επιχειρείται να τεθεί η θεολογία σε ορθολογική βάση. Άρα όλες οι σύγχρονες φιλοσοφίες της ιστορίας είναι είτε αριστοτελικές είτε θεολογικές. Ο Marx για παράδειγμα είναι κατεξοχήν αριστοτελικός αφού ισχυρίζεται ότι το τέλος του ανθρώπινου όντος είναι ο κομμουνιστικός, ο ‘ολόκληρος’ άνθρωπος. Από την άλλη, όμως, είναι και ξεκάθαρα φιλελεύθερος καθότι πιστεύει ότι ο τελικός στόχος είναι μια κομμουνιστική κοινωνία, χωρίς Κράτος, ταξικούς διαχωρισμούς και γενικά χωρίς κανέναν άλλο θεσμό, όπου ο άνθρωπος θα απελευθερωθεί από την καταπίεση και σύμφωνα με τη φύση του θα αυτορυθμίζεται. Οπότε στο μυαλό του Marx η επανάσταση είναι η παλινόρθωση (όχι με την έννοια της Γαλλικής Παλινόρθωσης), η επιστροφή του ανθρώπου στη φύση του. Είναι η βίαιη, η ριζική εκπλήρωση του πεπρωμένου του. Έτσι και ο Rousseau όταν επικαλείται τη φύση του ανθρώπου ουσιαστικά αναφέρεται σε αυτό τον αριστοτελικό κανόνα του όντος.

Φυσικά υπάρχει ανθρώπινη φύση, η οποία κατά τη γνώμη μου, εκφράζεται μέσω της διαλεκτικής σχέσης γονιδιώματος και περιβάλλοντος. Είναι αυτό που στο λεξιλόγιο του Αριστοτέλη ονομάζεται ‘ουσία’. Αλλά λόγω της πολύπλοκης αυτής σχέσης μας είναι εντελώς άγνωστη. Άρα δεν μπορούμε να βγάλουμε πολιτικά συμπεράσματα έχοντας ως θεμέλιο την ανθρώπινη φύση, εκτός και αν επιλέξουμε έναν δρόμο θεολογικό, όπου ορίζουμε αυθαίρετα την ανθρώπινη φύση όπως επιθυμούμε και μέσω της πίστης σε αυτό τον ορισμό δικαιολογούμε και εγγυόμαστε την αξιοπιστία του ορισμού αυτού. Αυτό που περισσότερο ταιριάζει στη δική μου σκέψη είναι η διαδικασία όπου ξεκινάμε με θεμελιακές θέσεις, με αξιώματα που δεν επιδέχονται απόδειξης και με πολιτικές παραδοχές. Με άλλα λόγια η δημοκρατία είναι μια ιστορική δημιουργία. Η ισότητα των δικαιωμάτων, στην οποία βασίζεται η δημοκρατία, αποτελεί μια πολιτική παραδοχή την οποία κάποιοι από εμάς επιλέξαμε να την επιθυμούμε. Αυτή η πρόταση δεν στηρίζεται στη λογική, αλλά στην επιθυμία. Μιλάμε, λοιπόν, για έναν άνθρωπο δημιουργό που ανακάλυψε από τη μία φρικαλεότητες όπως το Άουσβιτς - με αποτέλεσμα εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές να χαθούν - και από την άλλη σωτήρια φάρμακα όπως το μονοκλωνικό αντίσωμα Herceptin που έσωσε χιλιάδες γυναίκες με καρκίνο του μαστού.

Κατά συνέπεια τη δημοκρατία μόνο ως διαδικασία μπορούμε να τη δούμε, καθότι εφαρμόζεται σε ανθρώπινες κοινωνίες. Αυτό γίνεται περισσότερο αντιληπτό αν δούμε την περίπτωση της αρχαίας Αθήνας, όπου από την μεταρρύθμιση του Κλεισθένη το 508 π.Χ και μέχρι το 322 π.Χ, με τη κατάκτηση της Αθήνας από τον Αντίπατρο και τη κατάλυση του δημοκρατικού πολιτεύματος, έχουμε μια διαδικασία όπου συνεχώς όρια ξεπερνιούνται, θεσμοί αλλάζουν και δημιουργούνται νέοι πιο δημοκρατικοί. Η δημοκρατία “εξελίσσεται” θα μπορούσε να πει κάποιος. Τα όρια της αθηναϊκής δημοκρατίας είναι υπαρκτά, όπως η διατήρηση της δουλείας, η θέση της γυναίκας και το γεγονός ότι παρά τα μέτρα αυτοπεριορισμού του ο δήμος δεν κατάφερε να ξεφύγει από την ύβριν, η οποία εκφράστηκε με την εκστρατεία στη Σικελία. Γι’ αυτό, όπως προανέφερα, δεν μπορούμε να μιλάμε για ένα χαμένο πρότυπο αλλά για μια αφετηρία από την οποία θα ξεκινήσουμε για να αλλάξουμε τον κόσμο.
Άρα αν πρέπει πάση θυσία να απαντήσουμε στο ερώτημα του ποια είναι η τελικότητα (ο σκοπός, το τέλος) της δημοκρατίας ως θέσμισης των Αθηναίων, τότε την απάντηση τη βρίσκουμε στον Επιτάφιο του Περικλή:

“Φιλοκαλοῦμέν τε γὰρ μετ' εὐτελείας καὶ φιλοσοφοῦμεν ἄνευ μαλακίας”

Το οποίο μεταφράζεται ως : “Όλοι οι πολίτες αυτής της πόλης ζούμε, υπάρχουμε, εντός και διά αυτού του ενεργού έρωτος του ωραίου και της σοφίας.” [14]

Βιβλιογραφία
«Το Κοινωνικό Συμβόλαιο». Rousseau. Εκδόσεις Πόλις. Σελίδες 159-160
«Το Κοινωνικό Συμβόλαιο». Rousseau. Εκδόσεις Πόλις. Σελίδες 124-125
«Το Κοινωνικό Συμβόλαιο». Rousseau. Εκδόσεις Πόλις. Σελίδες 139-140
«Η Δημοκρατία του Εφιάλτη». Ρήγας. Εκδόσεις ΕΛΕΥΣΙΣ. Σελίδα 73.
«Democracy in America». Alexis de Tocqueville. Σελίδα 99http://www.scribd.com/doc/49336932/Alexis-de-Tocqueville-Democracy-in-America
http://www.bloomberg.com/news/2013-01-01/billionaires-worth-1-9-trillion-seek-advantage-in-2013.html
http://globalpublicsquare.blogs.cnn.com/2011/08/12/gps-this-sunday-krugman-calls-for-space-aliens-to-fix-u-s-economy/ και http://www.youtube.com/watch?v=nhMAV9VLvHA
«Το Κοινωνικό Συμβόλαιο». Rousseau. Εκδόσεις Πόλις. Σελίδες 125-126
http://dimitriskazakis.blogspot.gr/2013/01/blog-post.html
Λαϊκή Ιστορία του Κόσμου. Chris Harman. Σελίδες 63-65.
Το Κεφάλαιο. Τόμος 1. Karl Marx.
«Η Δημοκρατία του Εφιάλτη». Ρήγας. Εκδόσεις ΕΛΕΥΣΙΣ. Σελίδες 99-100.
http://www.bbc.co.uk/news/magazine-19831913
Κορνήλιος Καστοριάδης. Η ελληνική ιδιαιτερότητα. Τόμος Γ’. Σελίδα 213

Εργασία που παρουσίασε ο Αλέξης Ξιφαράς στα πλαίσια της θεματικής βραδιάς του Νοτίου Τομέα του ΕΠΑΜ στις 22/02/13 με θέμα: "Η άμεση δημοκρατία ως ζητούμενο σήμερα."